Ev Hizmetinde Çalışanların Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarındadır. Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az bir yıl çalışması gerekir.
Ev hizmetlerinde çalışanlar, İş Kanunu’na tabi değildirler. İş Kanunu’na tabi olmayan işçiler, kıdem tazminatına hak kazanamazlar. Ancak, ev hizmetlerinde çalışanlar, Türk Borçlar Kanunu’na tabidirler. Türk Borçlar Kanunu’nda kıdem tazminatı düzenlenmemiş olsa da, işverenin haklı bir sebep olmaksızın iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçiye ihbar tazminatı ödemesi zorunludur.
Ev hizmetlerinde çalışanların ihbar tazminatı hakkı
Türk Borçlar Kanunu’nun 432. maddesine göre, belirsiz süreli hizmet sözleşmelerinin feshinden önce, durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. Bildirim süresi, hizmet süresine göre aşağıdaki şekilde belirlenir:
- Hizmet süresi 6 aya kadar olan iş sözleşmelerinde, bildirim süresi 2 haftadır.
- Hizmet süresi 6 ay ile 1 yıl arasında olan iş sözleşmelerinde, bildirim süresi 4 haftadır.
- Hizmet süresi 1 yıldan fazla olan iş sözleşmelerinde, bildirim süresi 6 haftadır.
İşveren, bildirim süresine uymadan iş sözleşmesini feshederse, işçiye bildirim süresine ait ücret tutarında ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Örneğin, bir işçi 1,5 yıl boyunca ev hizmetlerinde çalışmışsa ve işveren haklı bir sebep olmaksızın iş sözleşmesini feshetmişse, işçiye 4 haftalık bildirim süresine ait ücret tutarında ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.
Ev hizmetlerinde çalışanların kötü niyet tazminatı hakkı
Türk Borçlar Kanunu’nun 434. maddesine göre, hizmet sözleşmesinin fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işveren, işçiye fesih bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür.
İşveren, işçiyi işten çıkarırken haklı bir sebep göstermez ve işçinin işyerinde çalışmasına engel olacak bir durum da yoksa, işverenin fesih hakkı kötüye kullanılmış sayılır. Bu durumda işçi, kötü niyet tazminatı talep edebilir.
Kötü niyet tazminatının miktarı, işçinin fesih bildirim süresine ait ücretinin üç katıdır. Örneğin, bir işçi 1,5 yıl boyunca ev hizmetlerinde çalışmışsa ve işveren haklı bir sebep olmaksızın iş sözleşmesini feshetmişse, işçiye 4 haftalık bildirim süresine ait ücretin üç katı tutarında, yani 12 aylık brüt ücreti tutarında kötü niyet tazminatı ödenmesi gerekir.
Ev hizmetlerinde çalışanların kıdem tazminatı hakkının genişletilmesi önerileri
Ev hizmetlerinde çalışanların kıdem tazminatı hakkının genişletilmesi için çeşitli öneriler bulunmaktadır. Bu önerilerden bazıları şunlardır:
- Ev hizmetlerinde çalışanların İş Kanunu’na tabi hale getirilmesi
- Ev hizmetlerinde çalışanlara kıdem tazminatı hakkı tanınması
- Ev hizmetlerinde çalışanlara ihbar tazminatı hakkının genişletilmesi
Ev hizmetlerinde çalışanların İş Kanunu’na tabi hale getirilmesi, onların kıdem tazminatı ve diğer işçilik haklarından yararlanmalarını sağlayacaktır. Ancak, bu durum, ev hizmetlerinin daha da pahalanmasına neden olabilir.
Ev hizmetlerinde çalışanlara kıdem tazminatı hakkı tanınması, onların iş güvencesini artıracaktır. Ancak, bu durum, ev hizmetlerinde çalışan sayısının azalmasına neden olabilir.
Ev hizmetlerinde çalışanlara ihbar tazminatı hakkının genişletilmesi, onların mağduriyetini azaltacaktır. Ancak, bu durum, ev hizmetlerinin daha da pahalanmasına neden olabilir.
Bu önerilerin hayata geçirilmesi, ev hizmetlerinde çalışanların hak ve çıkarlarının korunması açısından önem arz etmektedir.
Sonuç
Ev hizmetlerinde çalışanlar, İş Kanunu’na tabi olmadıkları için kıdem tazminatına hak kazanamazlar. Ancak, Türk Borçlar Kanunu’na tabi oldukları için ihbar tazminatına hak kazanabilirler. Ayrıca, işverenin haklı bir sebep olmaksızın iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, kötü niyet tazminatı talep edebilirler.