Evde Asbest: Nedir, Nasıl Bulunur, Ne Yapılır?
Asbest, doğal olarak oluşan ve ısıya, neme ve kimyasallara dayanıklı olan ince, lifli bir mineraldir. Geçmişte, bu özellikleri nedeniyle birçok farklı alanda kullanılmıştır. Ancak, asbestin kanserojen olduğu ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceği ortaya çıkınca, kullanımı birçok ülkede yasaklanmıştır.
Türkiye’de de asbest kullanımı 1993 yılında yasaklanmıştır. Ancak, bu tarihten önce inşa edilmiş olan birçok binada asbestli malzeme bulunmaktadır. Bu nedenle, özellikle eski evlerde asbest riski bulunmaktadır.
Evde Asbest Nerelerde Bulunur?
Asbest, birçok farklı alanda kullanılmıştır. Bu nedenle, evde asbestin bulunabileceği birçok yer bulunmaktadır. Asbestin evde en yaygın olarak bulunduğu yerler şunlardır:
- Yalıtım malzemeleri: Asbest, ısı ve ses yalıtımı için kullanılan birçok malzemede kullanılmıştır. Bu malzemeler arasında, tavan ve duvar yalıtımı, boru yalıtımı, çatı kaplama malzemeleri ve ısı yalıtım levhaları sayılabilir.
- Yangın söndürme malzemeleri: Asbest, yangın söndürme malzemelerinde de kullanılmıştır. Bu malzemeler arasında, yangın söndürme hortumları, yangın söndürücüler ve yangın kapıları sayılabilir.
- Yapı malzemeleri: Asbest, bazı yapı malzemelerinde de kullanılmıştır. Bu malzemeler arasında, sıva, çimento ve alçıpan sayılabilir.
Evde Asbest Nasıl Bulunur?
Evde asbestin bulunup bulunmadığını belirlemek için birkaç yöntem vardır. Bu yöntemler şunlardır:
- Gözle kontrol: Asbestli malzemeler genellikle gri veya kahverengi renkte ve lifli bir yapıya sahiptir. Evinizde bu özelliklere sahip malzemeler varsa, asbestli olma ihtimali yüksektir.
- Laboratuvar analizi: Asbestin kesin olarak belirlenmesi için laboratuvar analizi yapılması gerekir. Bu analiz, bir numunenin mikroskop altında incelenmesi ile yapılır.
- Asbest test kitleri: Evde asbest olup olmadığını belirlemek için kullanılan test kitleri de bulunmaktadır. Bu kitler, evinizdeki malzemelerden bir numune alarak asbestin varlığını belirlemeye çalışır.
Evde Asbest Varsa Ne Yapılır?
Eğer evinizde asbestli malzeme olduğunu tespit ederseniz, bu malzemelere müdahale etmeden önce bir asbest uzmanına danışmanız gerekir. Asbest uzmanı, asbestin durumunu değerlendirerek gerekli önlemleri almanızı sağlayacaktır.
Asbestli malzemelerin müdahale edilmeden bırakılması durumunda, asbest lifleri havaya karışarak solunum yoluyla vücuda alınabilir. Bu durum, asbeste bağlı kanser ve diğer sağlık sorunlarına neden olabilir.
Asbestli Malzemelerin Söküm ve Temizliği
Asbestli malzemelerin sökümü ve temizliği, uzman bir ekip tarafından yapılmalıdır. Bu işlem, özel ekipman ve eğitim gerektirir. Asbestli malzemelerin yanlış bir şekilde sökülmesi ve temizlenmesi, asbest liflerinin havaya karışmasına ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Evde Asbestten Korunmak için Neler Yapılabilir?
Evde asbestten korunmak için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:
- Evinizde asbest olup olmadığını kontrol ettirin.
- Asbestli malzemelere müdahale etmeyin.
- Asbestli malzemelerin sökülmesi ve temizliğini uzman bir ekipe yaptırın.
- Evinizde asbestli malzemelerin bulunduğu alanları düzenli olarak havalandırın.
Asbeste Bağlı Sağlık Sorunları
Asbest, kanserojen bir maddedir. Asbeste bağlı en yaygın kanser türü, mezotelyomadır. Mezotelyoma, akciğer zarı, karın zarı veya kalp zarı gibi organların astarını oluşturan zarların kanseridir.
Asbest, ayrıca akciğer kanseri, gırtlak kanseri, sindirim sistemi kanserleri ve böbrek kanserine de neden olabilir.
Asbest maruziyeti, ayrıca akciğer hastalığı, kalp hastalığı ve otoimmün hastalıklara da neden olabilir.
Sonuç olarak, evde asbest riski bulunmaktadır. Evinizde asbest olup olmadığını kontrol ettirmek ve asbestli malzemelere müdahale etmemek, asbeste bağlı sağlık sorunlarından korunmanıza yardımcı olacaktır.