Evde Çalışan Kadın Sigortası
Evde çalışan kadınlar, Türkiye’de iş gücünün önemli bir kısmını oluşturuyor. 2022 yılı verilerine göre, Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki kadınların yaklaşık %20’si evde çalışıyor. Bu oran, dünya ortalamasının (%17) üzerinde yer alıyor.
Evde çalışan kadınlar, genellikle ev işlerini yapmak, çocuk bakmak veya hasta bakmak gibi işlerde çalışıyorlar. Bu işler, genellikle kayıt dışı olarak yapılıyor ve bu nedenle kadınlar, sosyal güvenlik güvencesinden yoksun kalıyor.
Evde çalışan kadınların sosyal güvenlik güvencesine kavuşması, hem onların hem de ülke ekonomisi için önemli bir fayda sağlıyor. Sigortalı çalışan kadınlar, iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, yaşlılık, malullük ve ölüm gibi durumlarda, sosyal güvenlikten yararlanabiliyorlar. Bu durum, onların yaşam standartlarını yükseltiyor ve ekonomik refahlarını artırıyor.
Evde Çalışan Kadınların Sigortalılığı
Evde çalışan kadınlar, iki şekilde sigortalı olabiliyorlar:
- İşveren tarafından sigortalı olarak: Evde çalışan kadınlar, işverenleri tarafından sigortalı olarak çalıştırılabilirler. Bu durumda, işverenler, işçilerin sigorta primlerini ödemekle yükümlüdür.
- İsteğe bağlı sigortalı olarak: Evde çalışan kadınlar, isteğe bağlı sigortalı olarak da sigortalanabilirler. Bu durumda, kadınlar, kendi sigorta primlerini kendileri öderler.
Evde Çalıştırılan Kadınların Sigortası
Evde çalışan kadınlar, işverenleri tarafından sigortalı olarak çalıştırılıyorsa, işverenler, işçilerin sigorta primlerini aşağıdaki şekilde ödemelidirler:
- 10 günden az süreli çalışanlar için: İş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi, sigortalının brüt asgari ücretinin %2’si oranındadır.
- 10 günden fazla süreli çalışanlar için: İş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi, sigortalının brüt asgari ücretinin %2’si oranındadır. Ayrıca, uzun vadeli sigorta kolları (malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası) primi, sigortalının brüt asgari ücretinin %32,5’i oranındadır.
İsteğe Bağlı Sigortalı Evde Çalışan Kadınlar
Evde çalışan kadınlar, isteğe bağlı sigortalı olarak da sigortalanabilirler. Bu durumda, kadınlar, kendi sigorta primlerini kendileri öderler. İsteğe bağlı sigorta primleri, prime esas kazancın alt sınırı ve üst sınırı arasında olmak üzere, sigortalı tarafından seçilen tutar üzerinden hesaplanır.
2023 yılı için isteğe bağlı sigorta primleri aşağıdaki şekildedir:
- Prime esas kazancın alt sınırı: 3.202,56 TL
- Prime esas kazancın üst sınırı: 70.600,00 TL
Evde Çalışan Kadınların Sosyal Güvenlik Hak ve Avantajları
Evde çalışan kadınlar, sigortalı olmaları halinde, aşağıdaki sosyal güvenlik hak ve avantajlarından yararlanabilirler:
- İş kazası ve meslek hastalığı sigortası: İş kazası veya meslek hastalığı halinde, tedavi giderleri, iş göremezlik ödeneği, malullük aylığı ve ölüm aylığı gibi haklar sağlanır.
- Genel sağlık sigortası: Hastalık, doğum, kaza ve analık hallerinde, sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı sağlanır.
- Malullük sigortası: Malul duruma düşme halinde, malullük aylığı bağlanır.
- Yaşlılık sigortası: Yaşlılık aylığı bağlanır.
- Ölüm sigortası: Sigortalının ölüm halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanır.
Evde Çalışan Kadınların Sosyal Güvenlik Düzenlemeleri
Evde çalışan kadınların sosyal güvenlik güvencesine kavuşması için, 2012 yılında 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Bu değişiklikle, ev hizmetlerinde çalışanlar, iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamına alındı.
2015 yılında ise 6633 sayılı Kanun ile, ev hizmetlerinde çalışanlar, isteğe bağlı sigortalılık kapsamında da sigortalanabilir hale geldi.
Evde Çalışan Kadınların Sosyal Güvenlik Düzenlemelerinin Önemi
Evde çalışan kadınların sosyal güvenlik güvencesine kavuşması, hem onların hem de ülke ekonomisi için önemli bir fayda sağlıyor. Sigortalı çalışan