Evde Özel Ders Vermek ve Vergi Sorumlulukları
Evde özel ders vermek, ülkemizde yaygın olarak yapılan bir gelir elde etme yöntemidir. Öğretmenler, öğrenciler, hatta üniversite öğrencileri bile bu yöntemle gelir elde edebilmektedir. Ancak evde özel ders vermenin de bazı vergisel sorumlulukları bulunmaktadır.
Evde Özel Ders Vermek Serbest Meslek Faaliyetidir
Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesine göre, “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.” Bu maddeye göre, evde özel ders vermek de bir serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmektedir.
Serbest Meslek Kazancının Vergilendirilmesi
Serbest meslek kazancı, Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesine göre, “mükellefin serbest meslek faaliyeti çerçevesinde elde ettiği hasılat ile bu faaliyete ilişkin giderler arasındaki farktır.” Serbest meslek kazancı, gelir vergisine tabidir ve yıllık beyanname ile beyan edilir.
Evde Özel Ders Verenlerin Vergisel Sorumlulukları
Evde özel ders verenler, aşağıdaki vergisel sorumluluklara sahiptir:
- İşe başlama bildirimi: Vergi mükellefi olmadıkları halde Gelir Vergisi Kanunu’na göre vergiye tabi bir faaliyette bulunanlar, en geç faaliyete başladıkları tarihi izleyen 10 gün içinde bağlı oldukları vergi dairesine işe başlama bildirimi vermek zorundadır. Evde özel ders verenler de işe başlama bildirimi vermek zorundadır.
- Serbest meslek defteri tutma: Serbest meslek kazancı elde edenler, serbest meslek defteri tutmakla yükümlüdür. Serbest meslek defteri, bir işletme defteri değildir. Bu defterde, elde edilen hasılat ve yapılan giderler kayıt altına alınır.
- Serbest meslek makbuzu düzenleme: Serbest meslek faaliyeti karşılığında alınan ücretler için serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir. Serbest meslek makbuzu, bir ticari belgedir. Bu belgede, makbuzu düzenleyenin ve makbuzu alan kişinin bilgileri, alınan ücretin tutarı ve makbuzun düzenlendiği tarih yer alır.
- Yıllık beyanname vermek: Serbest meslek kazancı elde edenler, yıllık beyanname ile beyanname verme tarihine kadar elde ettikleri kazançları beyan etmek zorundadır.
Evde Özel Ders Verenlerin Vergilendirilmesinde İndirimler
Evde özel ders verenler, aşağıdaki indirimleri beyan ettikleri kazançlarından indirebilirler:
- Giderler: Evde özel ders verenler, bu faaliyete ilişkin giderlerini serbest meslek kazançlarından indirebilirler. Bu giderler arasında, ders verilen yer kira bedeli, ders araç ve gereçlerinin giderleri, ulaşım giderleri, kırtasiye giderleri gibi giderler yer alır.
- Öğrenci sayısı: Evde özel ders verenler, verdikleri ders sayısına göre indirimden yararlanabilirler. 2023 yılı için, 50’den az öğrenciye ders verenler, her bir öğrenci için 100 TL indirimden yararlanabilirler. 50’den fazla öğrenciye ders verenler ise, her bir öğrenci için 50 TL indirimden yararlanabilirler.
- Vergi indirimi: Evde özel ders verenler, gelirlerinin %15’ine kadar vergi indiriminden yararlanabilirler. Bu indirimden yararlanabilmek için, mükellefin kendisi, eşi ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin gelirlerinin belirli bir sınırın altında olması gerekir.
Evde Özel Ders Vermek Kayıtdışılık Getirir mi?
Evde özel ders verenler, vergi mükellefi olmadıkları halde vergi ödemeden bu faaliyeti yürütebilirler. Bu durum, kayıtdışılık olarak değerlendirilir. Kayıtdışılık, hem mükellef hem de devlet için birtakım olumsuz sonuçlara yol açabilir.
Mükellefler için: Kayıtdışılık, mükelleflerin vergi ödemekten kaçınmasına neden olur. Bu durum, mükelleflerin haklarını kullanmasını engelleyebilir ve devletin gelir kaybına neden olabilir.
Devlet için: Kayıtdışılık, devletin gelir kaybına neden olur. Bu durum, kamu hizmetlerinin kalitesinin düşmesine ve devlet borçlarının artmasına neden olabilir.
Evde özel ders verenler, vergi mükellefi olmaları durumunda, yukarıda bahsedilen olumsuz sonuçlardan kaçınabilirler. Ayrıca, vergi mükellefi olmaları durumunda, elde ettikleri kazançlardan indirim ve istisnalardan yararlanabilirler.