Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Hesaplama
İş Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca, kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde kendi arzusu ile iş akdini sona erdirmesi halinde, işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Bu maddeye göre, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçinin kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
-
Kıdem tazminatına esas ücret: İşçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti, kıdem tazminatına esas ücret olarak kabul edilir. Brüt ücrete yan kazançlar (yemek, ulaşım, ikramiye vb.) dahil edilir.
-
Kıdem tazminatı süresi: İşçinin işyerinde çalıştığı süre, kıdem tazminatı süresini oluşturur. Bu süre, işçinin işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince her geçen tam yıl olarak hesaplanır.
-
Kıdem tazminatı tutarı: Kıdem tazminatı tutarı, kıdem tazminatına esas ücret ile kıdem tazminatı süresinin çarpımı sonucu bulunur.
Örneğin, 10.000 TL brüt ücret alan bir kadın işçi, 10 yıl boyunca aynı işyerinde çalışmış ve evlilik nedeniyle işten ayrılmışsa, kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatına esas ücret = 10.000 TL
Kıdem tazminatı süresi = 10 yıl = 120 ay
Kıdem tazminatı tutarı = 10.000 TL x 120 ay = 1.200.000 TL
Ancak, kıdem tazminatı tutarının hesaplanmasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır.
-
Kıdem tazminatı tavanı: Kıdem tazminatı tutarı, her yıl için belirlenen bir tavan ile sınırlıdır. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı, 23.489,83 TL’dir. Bu tutarın üzerinde olan kıdem tazminatı tutarları, kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılır.
-
Gelir vergisi kesintisi: Kıdem tazminatı tutarından, gelir vergisi kesintisi yapılır. Gelir vergisi kesintisi oranı, işçinin gelir vergisine tabi olan yıllık kazancına göre değişir.
-
Damga vergisi: Kıdem tazminatı tutarından, damga vergisi de kesintisi yapılır. Damga vergisi oranı, %0,759’dur.
Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Talebi
Evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçi, kıdem tazminatı talebini işverene yazılı olarak bildirir. İşveren, kıdem tazminatı talebini en geç 10 iş günü içinde yerine getirmek zorundadır.
İşveren, kıdem tazminatı ödemesini yapmazsa, işçi icra takibi başlatabilir.
Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı Alamayan Kadın İşçiye Ne Yapmalı?
Evlilik nedeniyle kıdem tazminatı alamayan kadın işçi, aşağıdaki adımları takip edebilir:
- İşverene yazılı olarak kıdem tazminatı talebinde bulunun.
- İşverenin kıdem tazminatı ödemesini yapmaması halinde, icra takibi başlatın.
- İşverenin kıdem tazminatı ödemesini yapmaması halinde, iş mahkemesine dava açın.
İş mahkemesi, işçinin kıdem tazminatı talebini haklı bulursa, işvereni kıdem tazminatı ödemeye mahkum eder. İşveren, mahkeme kararının kesinleşmesinden itibaren 20 gün içinde kıdem tazminatı ödemesi yapmazsa, işçi icra takibi başlatabilir.
Sonuç olarak, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın işçi, kıdem tazminatı talebinde bulunabilir. İşveren, kıdem tazminatı ödemesini yapmazsa, işçi icra takibi başlatabilir veya iş mahkemesine dava açabilir.