Türk Hukukunda Evlilik Tazminatı
Giriş
Evlilik, bir erkek ve bir kadının hayatlarını birleştirmek amacıyla yaptıkları hukuki bir sözleşmedir. Evlilik, eşler arasında karşılıklı hak ve sorumluluklar doğurur. Bu hak ve sorumluluklardan biri de evlilik tazminatıdır.
Evlilik tazminatı, evliliğin boşanma ile sona ermesi halinde, boşanmaya neden olan eşe karşı diğer eşin talep edebileceği bir tazminat türüdür. Evlilik tazminatı, boşanmanın maddi ve manevi sonuçlarının bir sonucu olarak karşımıza çıkar.
Evlilik Tazminatına İlişkin Düzenlemeler
Türk Hukukunda evlilik tazminatına ilişkin düzenlemeler, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 174. maddesinde yer almaktadır. Bu maddeye göre, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan eş, diğer eşin kusurlu olması halinde, bu eşe karşı maddi tazminat isteyebilir.
Maddi tazminat istemi için, boşanmanın eşlerden birinin kusurundan kaynaklanması gerekir. Kusurlu eşin kusurunun ağırlığı, tazminat miktarının belirlenmesinde dikkate alınır.
Maddi tazminat, eşlerin ekonomik ve sosyal durumlarının yanı sıra, boşanmanın mali sonuçları da dikkate alınarak belirlenir.
Evlilik Tazminatının Hesaplanması
Evlilik tazminatının hesaplanmasında, aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
- Eşlerin ekonomik ve sosyal durumları
- Boşanmanın mali sonuçları
- Eşlerin kusurunun ağırlığı
Eşlerin ekonomik ve sosyal durumları, onların gelirleri, giderleri, eğitim durumları, meslekleri, iş tecrübeleri, sağlık durumları gibi unsurları kapsar. Boşanmanın mali sonuçları ise, eşlerin boşanma sonrasında sahip olacakları gelir ve giderleri ifade eder.
Eşlerin kusurunun ağırlığı ise, boşanmaya neden olan eylemlerin veya ihmallerin ağırlığı ve sonuçları göz önünde bulundurularak belirlenir.
Manevi Tazminat
TMK’nın 174. maddesinde, boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan eşe karşı maddi tazminat isteminden ayrıca söz edilmektedir. Bu, manevi tazminat talebinin de mümkün olduğunu göstermektedir.
Manevi tazminat, bir kimsenin kişilik haklarının ihlali sonucunda uğradığı manevi zararın giderilmesi amacıyla talep edilebilecek bir tazminat türüdür. Evlilik tazminatı kapsamında manevi tazminat talep edilebilmesi için, boşanmanın eşlerden birinin kusurundan kaynaklanması ve bu kusurun ağır olması gerekir.
Evlilik Tazminatı Talebinin Şartları
Evlilik tazminatı talebinde bulunabilmek için, aşağıdaki şartların varlığı gerekir:
- Eşlerden birinin boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olması
- Boşanmanın diğer eşin kusurundan kaynaklanması
- Kusurlu eşin kusurunun ağır olması
Evlilik Tazminatı Talebinin Süresi
Evlilik tazminatı talebi, boşanma davasının açılmasıyla birlikte veya boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren 1 yıl içinde yapılabilir.
Evlilik Tazminatı Talebinin Yetkisi
Evlilik tazminatı talebi, boşanma davasında boşanma talebinde bulunan eş tarafından yapılabilir.
Evlilik Tazminatı Talebinin Yargılama Usulü
Evlilik tazminatı talebi, boşanma davasıyla birlikte veya ayrı olarak açılabilir. Evlilik tazminatı talebinin ayrı olarak açılması halinde, boşanma davası sonuçlanmadan önce de karar verilebilir.
Evlilik Tazminatı Talebinin Reddi
Evlilik tazminatı talebi, aşağıdaki hallerde reddedilebilir:
- Eşlerden birinin boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olmaması
- Boşanmanın kusurlu olmayan eşin kusurundan kaynaklanması
- Kusurlu eşin kusurunun ağır olmaması
Evlilik Tazminatı Talebinin Kabulü
Evlilik tazminatı talebinin kabul edilmesi halinde, mahkeme tarafından tazminat miktarı belirlenir. Tazminat miktarının belirlenmesinde, yukarıda belirtilen hususlar dikkate alınır.
Evlilik Tazminatı Talebinin İcra Edilmesi
Evlilik tazminatı kararı, ilamlı icra yoluyla icra edilebilir.
Türk Hukukunda Evlilik Tazminatına İlişkin Örnekler
- A ve B evlenir. A, evlilik birliği içerisinde B’yi aldatmaya başlar. B, A’