Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ve Kıdem Tazminatı
Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT), 8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanun ile emeklilik yaşını kademeli olarak yükseltilmesi nedeniyle, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı yeterli olmasına rağmen yaş şartını sağlayamadıkları için emekli olamayan vatandaşları ifade eder.
EYT kapsamındaki vatandaşlar, yaşa takılmaktan dolayı hem emeklilik maaşlarını hem de kıdem tazminatlarını geç alabilmektedir. Bu durum, hem çalışanların hem de işverenlerin mağduriyetine neden olmaktadır.
EYT ve Kıdem Tazminatı Hakkı
4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshi halinde, işçiye en az 30 günlük ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.
EYT kapsamındaki vatandaşlar, iş sözleşmeleri işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedildiği takdirde, kıdem tazminatlarını almaya hak kazanırlar.
EYT ve Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için işverence ödenir. İşyerinde bir yıldan az süreyle çalışanlara ise tam yıla ilişkin kıdem tazminatı ödenmez.
Kıdem tazminatı, işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı = İşçinin son brüt ücreti * Çalışma süresi
Örneğin, bir işçinin son brüt ücreti 10.000 TL ise ve 5 yıl çalışmışsa, kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 10.000 TL * 5 yıl = 50.000 TL
EYT ve Kıdem Tazminatı Taksitle Ödenebilir Mi?
İşveren, işçinin rızası olması kaydıyla kıdem tazminatını taksitle ödeyebilir. Ancak, taksitlendirme süresi en çok 3 ay olabilir.
EYT ve Kıdem Tazminatı ile İlgili Sorunlar
EYT kapsamındaki vatandaşlar, yaşa takılmaktan dolayı kıdem tazminatlarını geç alabilmektedir. Bu durum, hem çalışanların hem de işverenlerin mağduriyetine neden olmaktadır.
EYT kapsamındaki çalışanların yaşa takılmaktan dolayı emekli olamamalarının başlıca nedenleri şunlardır:
- 1999 yılında yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanun ile emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltilmiştir. Bu durum, çalışanların emeklilik maaşlarını ve kıdem tazminatlarını geç almasına neden olmuştur.
- Ekonomik krizler nedeniyle işsizlik artmış ve çalışanların iş bulmakta zorlanmaları nedeniyle kıdem tazminatlarını alamadıkları durumlar yaşanmıştır.
- Bazı işverenler, çalışanların kıdem tazminatlarını ödememek için çeşitli yöntemler kullanmaktadır.
EYT ve Kıdem Tazminatı ile İlgili Çözüm Önerileri
EYT kapsamındaki çalışanların yaşa takılmaktan dolayı kıdem tazminatlarını geç almaları sorununun çözümü için çeşitli öneriler sunulmuştur.
Bu önerilerden bazıları şunlardır:
- EYT’nin kaldırılması ve emeklilik yaşı kademeli olarak düşürülmesi.
- EYT kapsamındaki çalışanların kıdem tazminatlarının taksitle ödenmesi.
- EYT kapsamındaki çalışanların kıdem tazminatlarını bankalar aracılığıyla sigorta ettirmeleri.
EYT ve Kıdem Tazminatı ile İlgili Gelişmeler
EYT, Türkiye’de uzun yıllardır tartışılan bir konudur. EYT’nin çözümü için çeşitli çalışmalar yapılmış ancak henüz bir sonuç alınamamıştır.
2023 yılında, EYT’nin çözümü için çeşitli çalışmalar başlatılmıştır. Bu çalışmalar kapsamında, EYT ile ilgili bir komisyon kurulmuştur. Komisyon, EYT ile ilgili çeşitli seçenekleri değerlendirerek bir rapor hazırlayacaktır.
EYT ile ilgili gelişmeleri takip etmek için sosyal medya ve internet sitelerini takip edebilirsiniz.