Fazla Mesai Tazminat Hesaplama
Fazla mesai, işçinin normal çalışma süresinin dışında yaptığı çalışmalardır. İş Kanunu’na göre, günlük çalışma süresi 8 saattir. Haftalık çalışma süresi ise, 45 saati geçemez. Bu sürelerin dışında yapılan çalışmalar fazla mesai olarak kabul edilir.
Fazla mesai ücreti, normal çalışma ücretine göre daha yüksektir. Fazla mesai ücreti hesaplanırken, işçinin saatlik brüt ücreti esas alınır. Saatlik brüt ücret, işçinin aylık brüt ücretinin 225’e bölünmesiyle hesaplanır.
Fazla Mesai Ücreti Hesaplama Formülü
Fazla mesai ücreti hesaplama formülü şu şekildedir:
Fazla mesai ücreti = Saatlik brüt ücret * Fazla mesai saati sayısı * Fazla mesai zam oranı
Saatlik Brüt Ücret Hesaplama Formülü
Saatlik brüt ücret hesaplama formülü şu şekildedir:
Saatlik brüt ücret = Aylık brüt ücret / 225
Fazla Mesai Zam Oranı
Fazla mesai zam oranı, işçinin normal çalışma süresinin dışında yaptığı çalışmalara göre değişir.
- Normal fazla mesai: Normal fazla mesai, işçinin günlük çalışma süresinin dışında yaptığı çalışmalardır. Normal fazla mesai zam oranı %50’dir.
- Gece fazla mesai: Gece fazla mesai, işçinin gece çalışması yaptığı çalışmalardır. Gece çalışma süresi, 20.00-06.00 saatleri arasındadır. Gece fazla mesai zam oranı %75’tir.
- Hafta sonu fazla mesai: Hafta sonu fazla mesai, işçinin hafta sonu çalıştığı çalışmalardır. Hafta sonu çalışma süresi, cumartesi ve pazar günleridir. Hafta sonu fazla mesai zam oranı %100’dür.
Örnek Hesaplamalar
Asgari Ücretli İşçi
Asgari ücretli bir işçinin aylık brüt ücreti 6.000 TL’dir. Bu işçinin saatlik brüt ücreti, 6.000 / 225 = 26,67 TL’dir.
Bu işçinin normal fazla mesai ücreti, saatlik brüt ücretinin %50 zamlı olarak hesaplanır. Yani, 26,67 * 1,5 = 40,00 TL’dir.
Bu işçinin gece fazla mesai ücreti, saatlik brüt ücretinin %75 zamlı olarak hesaplanır. Yani, 26,67 * 1,75 = 46,28 TL’dir.
Bu işçinin hafta sonu fazla mesai ücreti, saatlik brüt ücretinin %100 zamlı olarak hesaplanır. Yani, 26,67 * 2 = 53,34 TL’dir.
Özel Sektörde Çalışan İşçi
Özel sektörde çalışan bir işçinin aylık brüt ücreti 10.000 TL’dir. Bu işçinin saatlik brüt ücreti, 10.000 / 225 = 44,44 TL’dir.
Bu işçinin normal fazla mesai ücreti, saatlik brüt ücretinin %50 zamlı olarak hesaplanır. Yani, 44,44 * 1,5 = 66,66 TL’dir.
Bu işçinin gece fazla mesai ücreti, saatlik brüt ücretinin %75 zamlı olarak hesaplanır. Yani, 44,44 * 1,75 = 77,77 TL’dir.
Bu işçinin hafta sonu fazla mesai ücreti, saatlik brüt ücretinin %100 zamlı olarak hesaplanır. Yani, 44,44 * 2 = 88,88 TL’dir.
Fazla Mesai Ücreti Ödenmemesi Halinde Hak Arama Yolları
İşveren, işçiye fazla mesai ücretini ödemezse, işçi öncelikle işverene yazılı olarak başvurmalıdır. İşverenin bu başvuruya olumlu yanıt vermemesi halinde, işçi İş Mahkemesi’nde dava açabilir.
Fazla mesai ücreti davası, işçinin işe girdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde açılabilir.
Fazla mesai ücreti davasında, işçinin fazla