Fazla Mesailer Kıdem Tazminatına Eklenir mi?
İş Kanunu’na göre, kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için, 30 günlük ücreti tutarındadır. Bu tazminat, işçinin işverene sağladığı emek ve hizmetlerin karşılığı olarak ödenir.
İş Kanunu’nda kıdem tazminatı hesabında dikkate alınacak ücret, işçinin son aldığı ücrettir. Bu ücret, işçiye aylık olarak ödenen sabit ücret, ikramiye, prim, fazla çalışma ücreti gibi para ve para ile ölçülmesi mümkün olan her türlü ödemeyi kapsar.
Fazla çalışma ücreti, İş Kanunu’nun 41. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, işçinin normal çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Bu sürenin aşılması halinde, işçiye fazla çalışma ücreti ödenir.
Fazla çalışma ücreti, normal çalışma ücretinin %125’idir. Fazla çalışma ücreti, işçinin ücretine dahil olup olmadığına dair İş Kanunu’nda bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu konudaki uygulama, Yargıtay kararlarıyla şekillenmiştir.
Yargıtay’ın yerleşik uygulamasına göre, yılda 270 saate kadar olan fazla çalışma ücreti, işçinin ücretine dahildir. Bu nedenle, bu miktardaki fazla çalışma ücreti, kıdem tazminatına eklenmez.
Yargıtay, bu uygulamayı, işçinin fazla çalışma ücretini alacağının iş sözleşmesinde açıkça belirtilmesi halinde de kabul etmektedir.
270 saati aşan fazla çalışma ücreti ise, işçinin ücretine dahil değildir. Bu nedenle, bu miktardaki fazla çalışma ücreti, kıdem tazminatına eklenir.
Yargıtay’ın bu uygulaması, işçinin fazla çalışma ücreti karşılığında fazladan bir kazanç elde etmesini engellemek amacıyla getirilmiştir.
Fazla mesai ücretinin kıdem tazminatına dahil olup olmadığının tespiti için, işçinin iş sözleşmesi incelenmelidir. İş sözleşmesinde fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olduğu açıkça belirtilmişse, 270 saate kadar olan fazla çalışma ücreti, kıdem tazminatına eklenmez. Aksi takdirde, 270 saati aşan fazla çalışma ücreti, kıdem tazminatına eklenir.
Fazla mesai ücretinin kıdem tazminatına dahil olup olmadığının tespiti, işçinin hak kaybına uğramaması açısından önemlidir. Bu nedenle, işçilerin bu konuda dikkatli olmaları ve hak aramaları gerekir.
Fazla Mesai Ücreti ve Kıdem Tazminatı İle İlgili Yargıtay Kararları
Yargıtay, fazla mesai ücretinin kıdem tazminatına dahil olup olmadığı konusunda birçok karar vermiştir. Bu kararlarda, Yargıtay, yukarıda açıklanan uygulamayı benimsemiştir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2021/3306 sayılı kararında, işçinin iş sözleşmesinde fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olduğu belirtilmiştir. Mahkeme, bu durumda, 270 saate kadar olan fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olduğunu ve kıdem tazminatına eklenmeyeceğini kabul etmiştir.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2019/6575 sayılı kararında ise, işçinin iş sözleşmesinde fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olduğu belirtilmemiştir. Mahkeme, bu durumda, 270 saati aşan fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olmadığını ve kıdem tazminatına ekleneceğini kabul etmiştir.
Bu kararlarda da görüldüğü üzere, Yargıtay, fazla mesai ücretinin kıdem tazminatına dahil olup olmadığını belirlerken, işçinin iş sözleşmesini dikkate almaktadır.