8. Sınıf Fiilimsiler
Fiilimsiler, fiillerden türeyen, fiil anlamını koruyan, fakat çekimi yapılamayan ve cümle içinde ad, sıfat, zarf görevini üstlenen sözcüklere verilen addır. Fiilimsiler, üçe ayrılır:
- İSİM-FİİL (Adıl-fiil): Fiilden türeyip, fiil anlamını koruyan, fakat çekimi yapılamayan ve cümle içinde ad görevini üstlenen sözcüklere ad-fiil denir. Ad-fiiller, -an, -en, -ası, -esi, -dik, -dik, -dık, -dık, -du, -du, -dü, -dü, -dur, -dur, -dur, -dur, -durur, -durur, -durur, -durur, -alar, -eler, -asın, -esin, -asın, -esin, -dıklan, -dıklan, -dıklan, -dıklan, -dular, -dular, -dular, -dular, -durular, -durular, -durular, -durular ekleriyle yapılır.
Örnek:
- Yürüyen adam. (isim-fiil, isim tamlaması, özne)
- Kaçan ördek. (isim-fiil, isim tamlaması, nesne)
- Okumayı seven bir çocuk. (isim-fiil, sıfat tamlaması, niteleyici)
- Yarın gideceğim. (isim-fiil, zarf)
- Sıfat-FİİL (Ortaç): Fiilden türeyip, fiil anlamını koruyan, fakat çekimi yapılamayan ve cümle içinde sıfat görevini üstlenen sözcüklere sıfat-fiil denir. Sıfat-fiiller, -an, -en, -ası, -esi, -dık, -dik, -dık, -dık, -du, -du, -dü, -dü, -dur, -dur, -dur, -dur, -durur, -durur, -durur, -durur, -alar, -eler, -asın, -esin, -asın, -esin, -dıklan, -dıklan, -dıklan, -dıklan, -dular, -dular, -dular, -dular, -durular, -durular, -durular, -durular ekleriyle yapılır.
Örnek:
- Kaçan kedi. (sıfat-fiil, sıfat tamlaması, niteleyici)
- Yükselen güneş. (sıfat-fiil, sıfat tamlaması, niteleyici)
- Okuduğun kitap. (sıfat-fiil, sıfat tamlaması, niteleyici)
- Güzel konuşan bir çocuk. (sıfat-fiil, sıfat tamlaması, niteleyici)
- ZARF-FİİL (Zarf-fiil): Fiilden türeyip, fiil anlamını koruyan, fakat çekimi yapılamayan ve cümle içinde zarf görevini üstlenen sözcüklere zarf-fiil denir. Zarf-fiiller, -arak, -erek, -ince, -ken, -alı, -eli, -madan, -meden, -ınca, -kence, -dıkça, -dıkça, -ıncaya, -kencaya, -ıncaya dek, -kencaya dek ekleriyle yapılır.
Örnek:
- Yaklaşarak söyledi. (zarf-fiil, zarf)
- Görerek inandı. (zarf-fiil, zarf)
- Akşam olunca eve gitti. (zarf-fiil, zarf)
- Yağmur yağarken dışarı çıktık. (zarf-fiil, zarf)
Fiilimsiler, cümle içinde farklı görevlerde kullanılabilir.
İsim-fiiller, cümle içinde aşağıdaki görevlerde kullanılabilir:
- İsim tamlaması niteleyicisi: Yürüyen adam.
- İsim tamlaması belirticisi: Kaçan ördek.
- Birleşik fiil: Okumayı seven bir çocuk.
- Zarf: Yarın gideceğim.
Sıfat-fiiller, cümle içinde aşağıdaki görevlerde kullanılabilir:
- **Sı