Geçici İş Göremezlik Tazminatı
Geçici iş göremezlik tazminatı, sigortalı olarak çalışan kişilerin iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık hallerinde gelir kaybına uğramamaları adına Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından ödenen bir tazminat türüdür.
Hukuki Dayanağı
Geçici iş göremezlik tazminatının hukuki dayanağı, 2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 60. maddesinde yer alan “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu hakkının yerine getirilmesini sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” hükmüdür.
Tanımı
Geçici iş göremezlik tazminatı, sigortalı kişinin iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık nedeniyle işe gidemediği süre boyunca, günlük kazancının belirli bir oranında ödenen bir tazminattır.
Şartları
Geçici iş göremezlik tazminatı almak için aşağıdaki şartların sağlanması gerekir:
- Sigortalı olarak çalışmak.
- İş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık nedeniyle işe gidememek.
- İş göremezlik raporu almak.
İş Göremezlik Raporu
Geçici iş göremezlik tazminatı almak için, sigortalı kişinin yetkili bir hekim veya sağlık kurulu tarafından düzenlenen iş göremezlik raporu alması gerekir. İş göremezlik raporu, sigortalının hangi nedenle işe gidemediğini, işe ne kadar süreyle gidemeyeceğini ve hangi oranda iş göremediğini gösterir.
Ödeme Süresi
Geçici iş göremezlik tazminatı, iş göremezlik raporunun başlangıç tarihinden itibaren ödenir. İş göremezlik raporunun süresi, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık durumunun niteliğine göre değişir.
Ödeme Miktarı
Geçici iş göremezlik tazminatının miktarı, sigortalının günlük kazancının %70’idir. Sigortalının günlük kazancı, brüt ücretinin 30’a bölünmesiyle bulunur.
Ödeme Süreleri
Geçici iş göremezlik tazminatı, iş göremezlik raporunun süresine göre farklı sürelerde ödenir:
- İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle oluşan iş göremezliklerde, iş göremezlik raporunun ilk 20 günü için %70’i, sonraki günler için %50’si ödenir.
- Hastalık veya analık nedeniyle oluşan iş göremezliklerde, iş göremezlik raporunun ilk 10 günü için %70’i, sonraki günler için %50’si ödenir.
Ödeme Yeri
Geçici iş göremezlik tazminatı, SGK tarafından ödenir. Sigortalı kişiler, işverenleri aracılığıyla SGK’ya başvuru yapabilirler.
Geçici İş Göremezlik Tazminatı Hesaplama
Geçici iş göremezlik tazminatı hesaplanırken aşağıdaki formül kullanılır:
Geçici iş göremezlik tazminatı = Günlük kazanç x İş göremezlik oranı x Ödeme süresi
Örnek Hesaplama
Bir işçinin günlük kazancı 100 TL ve iş göremezlik oranı %70 ise, işçinin geçici iş göremezlik tazminatı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Geçici iş göremezlik tazminatı = 100 TL x 70/100 x 20 gün = 14.000 TL
Geçici İş Göremezlik Tazminatı Davası
Geçici iş göremezlik tazminatına hak kazanan ancak bu haktan yararlanamayan işçiler, işverene veya SGK’ya dava açabilirler. İşçi, dava dilekçesinde, geçici iş göremezlik tazminatına hak kazandığını, bu tazminatı almadığını ve bu nedenle maddi ve manevi zarara uğradığını belirtir.
Dava sonucunda, işçinin hak kazandığı geçici iş göremezlik tazminatı miktarı belirlenir ve işçiye ödenir. İşçi, bu tazminatın yanı sıra, dava masraflarını ve yasal faizi de talep edebilir.
Sonuç
Geçici iş göremezlik tazminatı, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık veya analık nedeniyle işe gidemeyecek olan sigortalı kişilerin gelir kaybını telafi etmek için ödenen bir tazminat türüdür. Bu tazminat