Geçici Koşullanma

Geçici koşullanma, bir uyarıcı ile başka bir uyarıcı arasındaki ilişkiyi öğrenme sürecidir. Bu öğrenme türünde, iki uyarıcı arasındaki ilişki, bir uyarıcının diğer uyarıcıyı takip etmesiyle oluşur. Örneğin, bir köpeğe her yemek verildiğinde bir zil çalınırsa, köpek sonunda zilin sesini yemekle ilişkilendirecek ve zil çalındığında salya akıtmaya başlayacaktır.

Geçici koşullanma, ilk olarak 19. yüzyılda Rus fizyolog Ivan Pavlov tarafından keşfedilmiştir. Pavlov, köpeklerin sindirim sistemini araştırırken, köpeklerin yemek verilmeden önce salya akıttıklarını fark etti. Pavlov, bu salya akıtmanın, köpeklerin yemek beklentisiyle oluştuğunu düşündü ve bunu test etmek için bir deney tasarladı.

Pavlov’un deneyinde, bir köpeğe önce bir zil çalındı ve ardından yemek verildi. Bu işlem birkaç kez tekrarlandıktan sonra, köpek zilin sesini yemekle ilişkilendirmiş oldu. Daha sonra, köpeğe sadece zil çalındı ve yemek verilmedi. Köpek, zil çalındığında yine de salya akıttı. Bu, köpeğin zilin sesini yemekle ilişkilendirmiş olduğunu ve zil çalındığında yemek beklentisiyle salya akıttığını göstermektedir.

Geçici koşullanma, birçok farklı durumda gözlemlenebilir. Örneğin, bir çocuğa her banyo yaptırıldığında bir oyuncak verilirse, çocuk sonunda banyo yapmayı oyuncakla ilişkilendirecek ve banyo yaparken daha az ağlayacaktır. Ayrıca, bir öğrenciye her sınavdan önce bir fincan kahve içirilirse, öğrenci sonunda sınavları kahveyle ilişkilendirecek ve sınav sırasında daha az stresli olacaktır.

Geçici koşullanma, davranışları değiştirmek için kullanılabilir. Örneğin, bir çocuğun korktuğu bir şeyle karşılaştığında sakinleşmesini sağlamak için, çocuğa korktuğu şeyle birlikte hoşuna giden bir şey sunulabilir. Bu, çocuğun korktuğu şeyi hoşuna giden şeyle ilişkilendirmesini sağlayacak ve çocuğun korkusu azalacaktır.

Geçici koşullanma, ayrıca, alışkanlıklar oluşturmak için kullanılabilir. Örneğin, bir kişi her sabah yürüyüş yaparsa, sonunda yürüyüş yapmayı alışkanlık haline getirecektir. Bu, kişinin yürüyüş yapmayı sağlıklı bir alışkanlık olarak görmesini sağlayacak ve kişinin yürüyüş yapmaya devam etme olasılığını artıracaktır.

Geçici koşullanma, öğrenmenin temel bir türüdür ve birçok farklı durumda gözlemlenebilir. Geçici koşullanma, davranışları değiştirmek ve alışkanlıklar oluşturmak için kullanılabilir.

Konuyla Alakalı Faydalı Siteler ve Dosyalar