Göğü Delen Adam
Erich Scheurmann’ın 1908 yılında yayımlanan Göğü Delen Adam adlı romanı, Samoa adasında yaşayan bir yerlinin, Avrupa’ya yaptığı gezide yaşadığı kültür şokunu ve geri dönüş yolculuğunda karşılaştığı zorluklarla mücadelesini anlatıyor.
Roman, Samoa’da yaşayan ve “Papalagi” olarak adlandırılan beyaz adamları ilk kez gören Taufaiva adlı bir gençle başlıyor. Taufaiva, Papalagilerin sahip olduğu teknolojik gelişmelere ve farklı yaşam tarzlarına hayran kalır. Bir gün, bir yelkenli ile gelen Papalagi misyonerlerini ziyaret eder ve onlara hayranlığını dile getirir. Misyonerler ise Taufaiva’yı Avrupa’ya davet ederler.
Taufaiva, Avrupa’da önce bir misyoner okulunda eğitim görür. Daha sonra, bir gemi şirketinde çalışmaya başlar. Avrupa’da geçirdiği süre boyunca, Papalagilerin yaşam tarzını yakından tanır. Ancak, bu deneyim onu hem şaşırtır hem de üzer.
Taufaiva, Avrupa’da gördüğü teknolojik gelişmelere ve maddi zenginliğe hayran kalır. Ancak, Papalagilerin sahip olduğu ruhsal boşluk ve yaşamdaki anlam arayışı onu üzer. Taufaiva, Papalagilerin doğayla ve kendi iç dünyalarıyla uyum içinde yaşamadıklarını görür.
Taufaiva, Avrupa’da geçirdiği üç yılın ardından Samoa’ya geri döner. Ancak, artık eski Taufaiva değildir. Avrupa’da gördükleri onu değiştirmiştir. Taufaiva, Samoa’da kendi kültürüne ve değerlerine daha fazla sahip çıkmaya başlar.
Romanın Temaları
Kültürel farklılıklar
Göğü Delen Adam, kültürel farklılıkların yarattığı çatışmaları ve zorlukları ele alan bir romandır. Roman, Papalagilerin ve Samoalıların yaşam tarzları arasındaki farklılıkları gözler önüne serer. Bu farklılıklar, iki kültürün temsilcileri arasında çatışmalara ve anlaşmazlıklara neden olur.
Kültürel şok
Roman, Taufaiva’nın Avrupa’da yaşadığı kültür şokunu da anlatır. Taufaiva, Avrupa’da gördüğü her şey onu şaşırtır. Teknolojik gelişmelerden, farklı yaşam tarzlarına kadar her şey ona yabancıdır. Taufaiva, bu durum karşısında kendini kaybolmuş ve yalnız hisseder.
Doğayla uyum
Roman, doğayla uyum içinde yaşamanın önemini de vurgular. Taufaiva, Samoa’da doğayla iç içe yaşayan bir kültürde büyümüştür. Avrupa’da ise doğayla insan arasındaki ilişkiyi bozan bir yaşam tarzıyla karşılaşır. Taufaiva, bu durum karşısında doğayla uyum içinde yaşamanın önemini daha iyi anlar.
Romanın Önemli Karakterleri
Taufaiva
Romanın baş karakteri olan Taufaiva, Samoa’da yaşayan genç bir yerlidir. Taufaiva, meraklı ve öğrenmeye hevesli bir karakterdir. Avrupa’da geçirdiği süre boyunca, Papalagilerin yaşam tarzını yakından tanır. Ancak, bu deneyim onu hem şaşırtır hem de üzer.
Misyonerler
Romanda, Taufaiva’yı Avrupa’ya davet eden misyonerler önemli bir rol oynar. Misyonerler, Taufaiva’ya Papalagilerin yaşam tarzını öğretmeye çalışırlar. Ancak, Taufaiva’nın bu kültüre uyum sağlaması kolay olmaz.
Kaptan
Taufaiva’nın gemi şirketinde çalıştığı kaptan, onun Avrupa’da geçirdiği süre boyunca bir nevi mentoru olur. Kaptan, Taufaiva’ya Avrupa’nın kültürünü ve yaşam tarzını anlama konusunda yardımcı olur.
Romanın Eleştirileri
Göğü Delen Adam, yayımlandığı dönemde büyük ilgi gören bir roman olmuştur. Roman, farklı kültürlerin temsilcileri arasındaki çatışmaları ve kültürel şoku ele alan önemli bir eser olarak kabul edilir.
Roman, bazı eleştirmenler tarafından Avrupa’nın sömürgeci politikalarını eleştirdiği için de önemli bir eser olarak değerlendirilmiştir. Roman, Papalagilerin Samoa’da uyguladıkları sömürge politikalarını ve bu politikaların Samoalıların yaşamını nasıl etkilediğini gözler önüne serer.
Romanın Etkileri
Göğü Delen Adam, yayımlandığı dönemden itibaren farklı dillere çevrilmiş ve dünyanın birçok ülkesinde okunmuştur. Roman, farklı kültürler arasındaki çatışmaları ve kültürel şoku ele alan önemli bir eser olarak günümüzde de okunmaya devam etmektedir.
Roman, Samoa ve Samoa kültürünü tanımak isteyenler için de önemli bir kaynaktır. Roman, Samoa