Hava Sahası Kapatma Nedir?
Hava sahası kapatma, belirli bir hava sahasında tüm hava araçlarının uçuşunun yasaklanmasıdır. Bu uygulama, askeri veya sivil amaçlar için yapılabilir.
Askeri amaçlarla hava sahası kapatma, genellikle bir savaş veya çatışma durumunda yapılır. Bu durumda, kapatma, düşman uçaklarının bölgeye girmesini önlemek için yapılır. Örneğin, 2022 Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında, birçok Avrupa ülkesi hava sahasını Rus uçaklarına kapatmıştır. Bu, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırılarını önlemek için bir önlem olarak alınmıştır.
Sivil amaçlarla hava sahası kapatma, genellikle güvenlik veya çevresel nedenlerle yapılır. Örneğin, büyük bir havai fişek gösterisi veya bir festival gibi önemli bir etkinlik sırasında, hava sahası kapatılabilir. Bu, etkinlik sırasındaki gürültü ve hava kirliliğini azaltmak için yapılır.
Hava Sahası Kapatma Türleri
Hava sahası kapatmalar, kapsamlarına göre üçe ayrılır:
- Tam kapatma: Bu tür bir kapatmada, hava sahası tamamen uçuşlara kapatılır. Bu, tüm hava araçlarına, sivil veya askeri fark etmeksizin, hava sahasına girmeleri yasaktır.
[Image of Tam hava sahası kapatma] - Kısmi kapatma: Bu tür bir kapatmada, hava sahasının sadece bir kısmı uçuşlara kapatılır. Bu, genellikle bir askeri tesis veya bir hava sahası gibi stratejik öneme sahip bir alanın çevresinde yapılır.
[Image of Kısmi hava sahası kapatma] - Geçici kapatma: Bu tür bir kapatma, genellikle belirli bir süre için yapılır. Örneğin, bir havai fişek gösterisi veya bir festival gibi bir etkinlik sırasında hava sahası geçici olarak kapatılabilir.
[Image of Geçici hava sahası kapatma]
Hava Sahası Kapatmalarının Etkileri
Hava sahası kapatmaları, hem sivil hem de askeri uçak seferlerini etkileyebilir. Tam bir kapatma durumunda, tüm uçuşlar iptal edilir. Kısmi bir kapatma durumunda ise, kapatma bölgesine uçuş yapmak isteyen uçakların, hava sahasını kontrol eden yetkililerden izin alması gerekir.
Hava sahası kapatmaları, yolcuların ve kargoların seyahatlerini de etkileyebilir. Uçuşlar iptal edilirse, yolcuların ve kargoların alternatif ulaşım yollarını bulmaları gerekir. Bu da, seyahat süresini ve maliyetini artırabilir.
Hava Sahası Kapatmalarının Yasal Dayanağı
Hava sahası kapatmaları, genellikle ilgili ülkenin havacılık yasaları tarafından düzenlenir. Bu yasalarda, hava sahası kapatmalarının hangi koşullarda yapılabileceği ve hangi prosedürlerin takip edilmesi gerektiği belirtilir.
Uluslararası hukukta da hava sahası kapatmaları ile ilgili bazı düzenlemeler vardır. Örneğin, Birleşmiş Milletler Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) tarafından hazırlanan Chicago Sözleşmesi, hava sahası kapatmalarının uluslararası hukuka uygun olması gerektiğini belirtir.
Hava Sahası Kapatmalarının Örnekleri
Geçmişte, birçok kez hava sahası kapatma uygulamaları yapılmıştır. Bu uygulamaların bazı örnekleri şunlardır:
- **1991 Körfez Savaşı sırasında, Irak, Suudi Arabistan ve Kuveyt’in hava sahalarını kapatmıştır. Bu, Irak’ın bu ülkelere saldırılarını önlemek için yapılmıştır.
[Image of 1991 Körfez Savaşı sırasında Irak’ın hava sahasını kapatması] - **2001 Eylül 11 terör saldırıları sonrasında, ABD, hava sahasını 3 gün süreyle kapatmıştır. Bu, saldırıların bir benzerinin tekrarlanmasını önlemek için yapılmıştır.
[Image of 2001 Eylül 11 terör saldırıları sonrasında ABD’nin hava sahasını kapatması] - **2022 Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında, birçok Avrupa ülkesi hava sahasını Rus uçaklarına kapatmıştır. Bu, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırılarını önlemek için yapılmıştır.
Hava sahası kapatmaları, hem askeri hem de sivil amaçlarla kullanılabilecek önemli bir araçtır. Bu uygulamaların, uluslararası hukuka uygun bir şekilde yapılması ve olası etkilerinin dikkate alınması önemlidir.