Maddi ve Manevi Tazminat Davası
Maddi ve manevi tazminat davası, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle malvarlığında meydana gelen eksilmenin, yani maddi zararların giderilmesi; aynı işlem veya eylemler nedeniyle bireyin yaşadığı üzüntü, elem ve yıpranmanın yol açtığı manevi zararların giderilmesini amaçlayan bir dava türüdür.
Maddi Tazminat Davası
Maddi tazminat davası, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle malvarlığında meydana gelen eksilmenin, yani maddi zararların giderilmesi için açılan bir dava türüdür. Maddi zarar, bir kişinin malvarlığında meydana gelen gerçek ve objektif bir azalıştır. Maddi zararlar, doğrudan zararlar ve dolaylı zararlar olmak üzere ikiye ayrılır.
Doğrudan zararlar, hukuka aykırı eylem veya işlem nedeniyle doğrudan meydana gelen zararlardır. Örneğin, bir trafik kazasında yaralanan kişinin tedavi masrafları, doğrudan zarardır.
Dolaylı zararlar, hukuka aykırı eylem veya işlem nedeniyle dolaylı olarak meydana gelen zararlardır. Örneğin, bir iş kazasında yaralanan kişinin iş göremezlik nedeniyle kaybettiği kazançları, dolaylı zarardır.
Maddi tazminat davasının açılabilmesi için, şu şartların varlığı gerekir:
- Hukuka aykırı bir eylem veya işlem gerçekleşmiş olmalıdır.
- Bu eylem veya işlem nedeniyle maddi zarar meydana gelmiş olmalıdır.
- Zarar gören kişinin kusursuz olması gerekir.
- Zararın karşı tarafa yükletilmesi mümkündür.
Maddi tazminat davasında, zarar gören kişi, zararının miktarını ve hangi giderlerin tazmin edilmesini istediğini mahkemeye ispatlamalıdır. Zararın miktarı, bilirkişi raporu ile belirlenebilir.
Manevi Tazminat Davası
Manevi tazminat davası, hukuka aykırı bir eylem veya işlem nedeniyle bireyin yaşadığı üzüntü, elem ve yıpranmanın yol açtığı manevi zararların giderilmesi için açılan bir dava türüdür. Manevi zarar, bir kişinin ruhsal ve duygusal bütünlüğünde meydana gelen bir zarardır. Manevi zararlar, bedensel zararlar, kişilik haklarına saldırıdan kaynaklanan zararlar ve haksız rekabetten kaynaklanan zararlar olmak üzere üçe ayrılır.
Bedensel zararlar, bir kişinin bedeninde meydana gelen zararlardır. Örneğin, bir trafik kazasında yaralanan kişinin acı ve ıstırabı, bedensel zarardır.
Kişilik haklarına saldırıdan kaynaklanan zararlar, bir kişinin kişilik haklarına yapılan saldırılardan kaynaklanan zararlardır. Örneğin, bir kişinin onurunun zedelenmesi, kişilik haklarına saldırıdan kaynaklanan manevi zarardır.
Haksız rekabetten kaynaklanan zararlar, bir kişinin haksız rekabetten kaynaklanan zararlardır. Örneğin, bir kişinin ticari itibarının zedelenmesi, haksız rekabetten kaynaklanan manevi zarardır.
Manevi tazminat davasının açılabilmesi için, şu şartların varlığı gerekir:
- Hukuka aykırı bir eylem veya işlem gerçekleşmiş olmalıdır.
- Bu eylem veya işlem nedeniyle manevi zarar meydana gelmiş olmalıdır.
- Zarar gören kişinin kusursuz olması gerekir.
- Zararın karşı tarafa yükletilmesi mümkündür.
Manevi tazminat davasında, zarar gören kişi, manevi zararının miktarını ve neden kaynaklandığını mahkemeye ispatlamalıdır. Manevi zararın miktarı, mahkemenin takdirine bağlıdır.
Tazminat Davasının Açılması
Maddi ve manevi tazminat davaları, asliye hukuk mahkemelerinde açılır. Dava, zarar gören kişi tarafından açılabileceği gibi, zarar gören kişinin ölmesi halinde, mirasçıları tarafından da açılabilir.
Tazminat davasının açılabilmesi için, öncelikle bir dava dilekçesi hazırlanması gerekir. Dava dilekçesinde, davacının kimliği, davalının kimliği, dava konusu, davacının talepleri ve davayı ispatlayacak deliller belirtilmelidir.
Dava dilekçesi, davacı tarafından imzalanarak, davalı sayısına göre aslı veya onaylı bir örneği ile birlikte, mahkemeye sunulur. Mahkeme, dava dilekçesini kabul ederse, davayı açar ve duruşma günü belirler.
Duruşmada, taraflar, iddia ve savunmalarını sunarlar. Mahkeme, tarafların iddia ve savunmalarını dinledikten sonra, delilleri değerlendirir ve kararını verir.
Tazminat Davalarında İspat
Tazminat davalarında, davacının, zararının varlığını ve miktarını ispatlaması gerekir. Zararın varlığını ispatlamak için, zarara neden olan olayımadd