2023 İhbar Tazminatı Hesaplama
İhbar tazminatı, bir işçinin işveren tarafından haksız yere işten çıkarılması durumunda, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İş Kanunu’nun 17. maddesinde düzenlenmiştir.
İhbar tazminatının hesaplanmasında dikkate alınması gereken temel unsurlar şu şekildedir:
- İşçinin kıdemi
- İşçinin brüt ücreti
İşçinin Kıdemi
İhbar tazminatı, işçinin işverenin yanında çalıştığı süreye göre hesaplanır. İşçinin kıdemi, iş sözleşmesinin başlangıç tarihi ile iş sözleşmesinin sona erdiği tarih arasında geçen süredir.
İşçinin Brüt Ücreti
İhbar tazminatının hesaplanmasında işçinin brüt ücreti esas alınır. Brüt ücret, işçinin aldığı maaştan, sigorta primi, sendika aidatı gibi kesintiler yapılmadan önceki ücrettir.
İhbar Tazminatının Hesaplama Formülü
İhbar tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
İhbar Tazminatı Tutarı = (İşçinin Kıdemi x İşçinin Brüt Ücreti) / 30
Örnek olarak, bir işçinin kıdemi 10 yıl ve brüt ücreti 10.000 TL ise, işçinin ihbar tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
İhbar Tazminatı Tutarı = (10 x 10.000) / 30
= 3.333,33 TL
İhbar Tazminatı Ödenme Şartları
İhbar tazminatı, işçinin işveren tarafından haksız yere işten çıkarılması durumunda ödenir. İşverenin işçiyi işten çıkarması için haklı bir nedeni olması gerekir. İşverenin haklı bir nedeni varsa, işçiye ihbar tazminatı ödemesi gerekmez.
İşverenin işçiyi işten çıkarması için haklı nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- İşçinin iş sözleşmesinde belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmemesi
- İşçinin işyerinde disiplin kurallarına uymaması
- İşçinin işyerinde sarkıntılık, hakaret veya tehdit gibi suç teşkil eden davranışlarda bulunması
- İşçinin işyerinde iş güvenliği önlemlerini ihlal etmesi
- İşçinin işyerindeki makine veya ekipmanlara zarar vermesi
İhbar Tazminatı Ödenmesi Durdurulan Haller
İşverenin işçiye ihbar tazminatı ödemesi, bazı durumlarda durdurulur. Bu durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- İşçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshi
- İşçinin iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra işe iade kararının verilmesi
- İşçinin iş sözleşmesinin sona ermesinden sonra emekli olması
İhbar Tazminatının Ödenmesi
İhbar tazminatı, işçiye iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 8 iş günü içinde ödenir. İşverenin bu süre içinde ihbar tazminatını ödememesi durumunda, işçiye yasal faiz uygulanır.
İhbar Tazminatının Vergilendirilmesi
İhbar tazminatı, işçinin ücretinin bir parçası olarak değerlendirildiğinden, gelir vergisine tabidir. İhbar tazminatının vergilendirilmesinde, işçinin yıllık brüt ücreti dikkate alınır. İşçinin yıllık brüt ücreti brüt asgari ücretin 4 katını aşarsa, ihbar tazminatının vergilendirilmesinde tavan uygulanır.
2023 yılı için brüt asgari ücretin 4 katı 48.000 TL’dir. Bu nedenle, bir işçinin yıllık brüt ücreti 48.000 TL’yi aşarsa, ihbar tazminatının vergilendirilmesinde 48.000 TL’yi aşan kısım için vergi alınmaz.
İhbar Tazminatı Davaları
İşverenin işçiye ihbar tazminatı ödememesi durumunda, işçi iş mahkemesinde dava açabilir. İşçi, dava açarken ihbar tazminatının yanı sıra, ihbar tazminatının ödenmemesi nedeniyle uğradığı yasal faizi de talep edebilir.
İş mahkemesi, işçinin haklı olduğunu tespit ederse, işvereni ihbar tazminatı ödemeye ve işçinin uğradığı yasal faizi ödemeye mahkum eder.