İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İhbar tazminatının amacı, işçinin işsiz kalacağı süre için kendisine bir güvence sağlamaktır.
İhbar Tazminatının Süresi
İhbar tazminatının süresi, işçinin kıdem süresine göre değişmektedir. İş Kanunu’na göre, işçinin kıdem süresi;
- 1 yıldan az ise 2 hafta,
- 1 yıldan 5 yıla kadar ise 4 hafta,
- 5 yıldan 15 yıla kadar ise 6 hafta,
- 15 yıldan fazla ise 8 haftadır.
Örneğin, kıdemi 10 yıl olan bir işçinin ihbar tazminatı süresi 6 haftadır. Bu işçinin ihbar tazminatı tutarı, son 30 günlük brüt ücretinin 6 katına eşittir.
İhbar Tazminatı Hesaplama Formülü
İhbar tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
İhbar tazminatı = Son 30 günlük brüt ücret * Kıdem süresi
Örneğin, son 30 günlük brüt ücreti 10.000 TL olan ve kıdemi 10 yıl olan bir işçinin ihbar tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
İhbar tazminatı = 10.000 TL * 6 = 60.000 TL
İhbar Tazminatı Ödenmemesi Halinde Yapılması Gerekenler
İşveren, ihbar tazminatını ödemediği takdirde, işçi ihbar tazminatı alacağını icra yoluyla tahsil edebilir. Bunun için işçi, öncelikle işverene ihtarname göndererek ihbar tazminatını ödemesini talep etmelidir. İşverenin ihtarnameye rağmen ihbar tazminatını ödememesi halinde, işçi icra takibi başlatabilir.
İhbar Tazminatının Diğer Unsurları
İhbar tazminatı, işçinin kıdem süresine göre ödenen bir tazminat türüdür. Ancak, bazı durumlarda işçiye kıdem süresinden bağımsız olarak ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. Bu durumlar şunlardır:
- İş sözleşmesinin işçinin emeklilik nedeniyle feshedilmesi halinde, işçiye her yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında ihbar tazminatı ödenir.
- İş sözleşmesinin işçinin işveren tarafından haksız bir nedenle feshedilmesi halinde, işçiye kıdem süresinden bağımsız olarak 4 haftalık brüt ücret tutarında ihbar tazminatı ödenir.
İşçinin İhbar Hakkını Kullanmaması
İşçi, iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, ihbar süresini işyerinde çalışarak geçirebileceği gibi, bu sürenin ücretini de işverenden talep edebilir. İşçi, ihbar süresini çalışarak geçirmeyi tercih ederse, ihbar tazminatı alamaz. Ancak, işçi ihbar süresinin ücretini talep ederse, ihbar tazminatı alabilir.
İşverenin İhbar Hakkını Kullanmaması
İşveren, iş sözleşmesini işçi tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde, işçiye ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Ancak, işveren, ihbar süresini işçinin kıdem süresinden bağımsız olarak 4 haftaya indirebilir. Bunun için işverenin, işçiye ihbar süresi içinde ihbar ücretini ödemesi gerekir. İşveren, ihbar süresini indirmek için işçiye ihbar ücretini ödemek zorundadır.
İhbar Tazminatının Vergilendirilmesi
İhbar tazminatı, işçinin ücreti niteliğinde bir ödemedir. Bu nedenle, ihbar tazminatı gelir vergisine tabi tutulur. Ancak, ihbar tazminatının 5.000 TL’si gelir vergisinden istisnadır.
Sonuç
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İhbar tazminatının süresi, işçinin kıdem süresine göre değişmektedir. İşveren, ihbar tazminatı ödemediği takdirde, işçi ihbar tazminatı alacağını icra yoluyla tahsil edebilir.