İhbar Tazminatı Kesintileri
İhbar tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız bir şekilde feshedilmesi durumunda, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İş Kanunu’nun 17. maddesine göre, işveren, işçiyi bir hafta önceden haber vermek zorundadır. Ancak, işveren bu süreyi ihlal ederse, işçiye, ihlal edilen sürenin karşılığı kadar tazminat ödemek zorundadır.
İhbar tazminatının miktarı, işçinin brüt ücretine ve kıdemine göre hesaplanır. İş Kanunu’nun 17. maddesine göre, ihbar tazminatı, işçinin en son 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Kıdem ise, işçinin işyerinde çalışmış olduğu süreyi ifade eder.
İhbar tazminatı kesintileri, işveren tarafından yapılabilecek bazı kesintilerdir. Bu kesintiler, işçinin hak ettiği ihbar tazminatından mahsup edilir.
İhbar tazminatı kesintilerinden bazıları şunlardır:
- Kıdem tazminatı kesintisi: İşçi, iş sözleşmesini haklı bir nedenle feshederse, işverene kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Bu durumda, işçiye ödenecek ihbar tazminatı, kıdem tazminatından mahsup edilir.
- Sağlık sigortası primi kesintisi: İhbar tazminatı, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Bu nedenle, ihbar tazminatından da sağlık sigortası primi kesintisi yapılır.
- Gelir vergisi kesintisi: İhbar tazminatı, işçinin bir geliridir. Bu nedenle, ihbar tazminatından da gelir vergisi kesintisi yapılır.
- Damga vergisi kesintisi: İhbar tazminatı, bir belge ile ödeniyorsa, bu belgeden damga vergisi kesintisi yapılır.
Kıdem tazminatı kesintisi, ihbar tazminatı kesintilerinden en yaygın olanıdır. İşçi, iş sözleşmesini haklı bir nedenle feshederse, işverene kıdem tazminatı ödemek zorundadır. Bu durumda, işçiye ödenecek ihbar tazminatı, kıdem tazminatından mahsup edilir.
Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ve kıdemi 10 yıl ise, işçiye ödenecek kıdem tazminatı 50.000 TL olacaktır. Bu durumda, işçiye ödenecek ihbar tazminatı, 10 günlük brüt ücreti kadar olacaktır. Yani, 5.000 TL.
Kıdem tazminatı 50.000 TL’yi geçtiği için, işçiye ödenecek ihbar tazminatı, 5.000 TL olacaktır.
Sağlık sigortası primi kesintisi, ihbar tazminatının brüt tutarı üzerinden yapılır. İş Kanunu’nun 63. maddesine göre, işçiler, işverenleri tarafından çalıştıkları süre boyunca SGK’ya bildirilmek ve sigortalı olmak zorundadır. Bu nedenle, ihbar tazminatı da işçinin bir geliri olarak kabul edilir ve buna göre sağlık sigortası primi kesintisi yapılır.
Gelir vergisi kesintisi, ihbar tazminatının brüt tutarı üzerinden yapılır. İş Kanunu’nun 32. maddesine göre, işçiler, işverenleri tarafından çalıştıkları süre boyunca ücretlerinden gelir vergisi kesintisi yapılmasına tabidir. Bu nedenle, ihbar tazminatı da işçinin bir geliri olarak kabul edilir ve buna göre gelir vergisi kesintisi yapılır.
Damga vergisi kesintisi, ihbar tazminatının belge ile ödenmesi durumunda yapılır. İş Kanunu’nun 32. maddesine göre, işçiler, işverenleri tarafından çalıştıkları süre boyunca ücretlerinden damga vergisi kesintisi yapılmasına tabidir. Bu nedenle, ihbar tazminatı da işçinin bir geliri olarak kabul edilir ve buna göre damga vergisi kesintisi yapılır.
İhbar tazminatı kesintilerine karşı işçiler, yasal yollara başvurabilirler. İş Kanunu’nun 32. maddesine göre, işçiler, işverenleri tarafından ücretlerinden yapılan kesintilere karşı, iş mahkemesinde dava açabilirler.
İhbar tazminatı kesintilerinin yasal dayanakları şunlardır:
- İş Kanunu’nun 17. maddesi: İh