İkinci Evlilik Yapan Kadın Tazminat Alabilir Mi?
Türkiye’de yürürlükte olan 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, kadın işçinin iş sözleşmesini evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde kendi arzusu ile sona erdirmesi halinde kıdem tazminatına hak kazanır. Bu hüküm, kadın işçinin evliliğinin ilk evlilik olması şartına bağlı değildir. Yani, kadın işçi, ilk evliliğinden boşandıktan sonra ikinci kez evlenirse, bu evliliği nedeniyle de kıdem tazminatına hak kazanabilir.
Ancak, Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, kadın işçinin boşandığı eşiyle yeniden evlenmesi halinde, bu evlilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanması için iyi niyetli olması gerekir. Yani, kadın işçinin bu evliliği, sırf kıdem tazminatı almak amacıyla yapmaması gerekir. Eğer kadın işçinin bu evliliği, sırf kıdem tazminatı almak amacıyla yaptığı anlaşılırsa, bu durumda kıdem tazminatına hak kazanamaz.
Yargıtay’ın bu içtihadı, kanun metninde açıkça yer almasa da, kanuna karşı hile ve hakkın kötüye kullanılması gibi temel hukuk ilkelerini temel almaktadır. Kanuna karşı hile, kanuni bir sonucu elde etmek amacıyla, kanuni düzenlemelerin amacına aykırı olarak yapılan davranışlardır. Hakkın kötüye kullanılması ise, kanunen tanınan bir hakkı, kanunun amacına aykırı olarak kullanmaktır.
Yargıtay, kadın işçinin boşandığı eşiyle yeniden evlenmesinin, kanuna karşı hile veya hakkın kötüye kullanılması olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceğini, her somut olayda ayrı ayrı değerlendirmektedir. Bu değerlendirmede, kadın işçinin evlilik öncesi ve sonrası davranışları, evlilik kararının alınma süreci, evliliğin maddi ve manevi sonuçları gibi hususlar göz önünde bulundurulmaktadır.
Yargıtay’ın bu içtihadı, bazı durumlarda kadın işçilerin haklarını kısıtlayabilmektedir. Örneğin, kadın işçinin boşandığı eşiyle yeniden evlenmesi, tamamen kendi kişisel tercihine bağlı bir durumdur. Ancak, bu evlilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, iyi niyetli olduğunu ispatlaması gerekir. Bu da, kadın işçiler için birtakım zorluklar yaratabilmektedir.
İkinci Evlilik Yapan Kadının Kıdem Tazminatı Alabilmek için Yapması Gerekenler
İkinci evlilik yapan kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmek için yapması gerekenler şunlardır:
- Evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde iş sözleşmesini feshederek işten ayrılması gerekir.
- İş sözleşmesini feshetmeden önce işverene yazılı olarak bildirimde bulunması gerekir.
- İş sözleşmesini feshetme nedeni olarak evliliğini belirtmesi gerekir.
- İş sözleşmesini feshetme tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde işverene kıdem tazminatı talebinde bulunması gerekir.
Kadın işçi, bu şartları yerine getirdiğinde, işverenin kıdem tazminatını ödemesi gerekir. İşverenin kıdem tazminatı ödememesi halinde, kadın işçi, iş mahkemesine başvurarak kıdem tazminatının tahsili için dava açabilir.
İkinci Evlilik Yapan Kadının Kıdem Tazminatı Almaması İçin İşverenin Yapabileceği İşlemler
İşveren, kadın işçinin ikinci evlilik nedeniyle kıdem tazminatı almasını engellemek için şu işlemleri yapabilir:
- Kadın işçinin iş sözleşmesini evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde feshetmesini engelleyebilir.
- Kadın işçinin iş sözleşmesini feshetme nedeni olarak evliliğini belirtmesini engelleyebilir.
- Kadın işçinin iş sözleşmesini feshetme tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde kıdem tazminatı talebinde bulunmasını engelleyebilir.
İşveren, bu işlemleri hukuka uygun bir şekilde gerçekleştirmesi gerekir. Örneğin, işveren, kadın işçiyi işten çıkararak kıdem tazminatı almasını engelleyemez. İşveren, kadın işçinin iş sözleşmesini feshe zorlayamaz. İşveren, kadın işçinin iş sözleşmesini feshetme nedeni olarak evliliğini belirtmesini engelleyemez. İşveren, kadın işçinin iş sözleşmesini feshetme tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde kıdem tazminatı talebinde bulunmasını engelleyemez.
İşveren, bu işlemleri hukuka aykırı bir şekilde gerçekleştirirse, kadın işçi, iş mahkemesine başvurarak tazminat davası açabilir.