4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre İhbar Tazminatı
Giriş
İş hukukunda ihbar tazminatı, iş sözleşmesinin taraflarından birinin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, diğer tarafa ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İhbar tazminatının amacı, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle diğer tarafın uğrayacağı maddi ve manevi zararları telafi etmektir.
4857 Sayılı İş Kanunu’nda İhbar Tazminatı
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesinde ihbar tazminatına ilişkin hükümler düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, iş sözleşmesinin belirsiz süreli olarak feshi halinde, işveren veya işçinin bu feshi yazılı olarak bildirmesi gerekir. Bildirim süresi, hizmet süresine göre aşağıdaki şekilde belirlenir:
- İşi 6 aydan az sürmüş olan işçi için 2 hafta
- İşi 6 aydan 1,5 yıla kadar sürmüş olan işçi için 4 hafta
- İşi 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş olan işçi için 6 hafta
- İşi 3 yıldan fazla sürmüş olan işçi için 8 hafta
Bildirim süresinin hesabında, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten önceki bir yıl içinde işçinin çalışmadığı süreler de hesaba katılır.
İhbar Tazminatının Hesaplanması
İhbar tazminatı, işçinin fesih tarihindeki son brüt ücretine ve bildirim süresine göre hesaplanır. İhbar tazminatı, işçinin fesih tarihindeki son brüt ücretinin, bildirim süresine bölünmesiyle bulunur.
Örneğin, 3 yıl çalışmış bir işçinin fesih tarihindeki son brüt ücreti 5.000 TL ise, işçinin ihbar tazminatı 5.000 TL / 8 = 625 TL olacaktır.
İhbar Tazminatının Ödenmesi
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshinden itibaren 10 gün içinde ödenmelidir. Bu sürenin aşılması halinde, işçi, gecikme tazminatı talep edebilir.
İhbar Tazminatına Hak Kazanamayan Haller
İş Kanunu’nun 25. maddesinde, işverenin işçiyi haklı nedenle işten çıkarması halinde ihbar tazminatı ödenmeyeceği belirtilmiştir. Bu hallerden bazıları şunlardır:
- İşçinin iş sözleşmesinde belirtilen esaslı görev ve sorumluluklarını yerine getirmemesi
- İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanması
- İşçinin işverenin mesleki itibarını sarsacak şekilde davranması
- İşçinin işverene ya da işverenin yakınlarına sataşması
- İşçinin işyerinde kavga veya saldırıya karışması
- İşçinin işverenin mallarını çalması veya hasara uğratması
- İşçinin işyerinde sarhoş veya uyuşturucu madde etkisi altında çalışması
İhbar Tazminatı Davaları
İş sözleşmesinin feshi nedeniyle ihbar tazminatı talebiyle dava açılabilir. Bu dava, fesih tarihinden itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.
Dava sonucunda, işçinin ihbar tazminatına hak kazandığına karar verilirse, işveren, işçiye ihbar tazminatı ve varsa gecikme tazminatı ödemekle yükümlüdür.
Sonuç
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle işçinin uğrayacağı maddi ve manevi zararları telafi etmek amacıyla ödenen bir tazminat türüdür. İhbar tazminatına hak kazanmak için, iş sözleşmesinin belirsiz süreli olarak feshi ve bildirim süresine uyulması gerekir. İşverenin işçiyi haklı nedenle işten çıkarması halinde ihbar tazminatı ödenmez.