İş Sağlığı ve Güvenliği
Giriş
İş sağlığı ve güvenliği (İSG), iş yerlerinde çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak için gerekli olan tüm faaliyetleri kapsayan bir alandır. İş sağlığı ve güvenliğinin amacı, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesidir.
İş kazaları, çalışanların iş yerinde maruz kaldıkları tehlikelerden dolayı meydana gelen olaylardır. Meslek hastalıkları ise, çalışanların yaptıkları işten dolayı ortaya çıkan hastalıklardır.
İş sağlığı ve güvenliği, çalışanların fiziksel, ruhsal ve sosyal sağlığını korumak için önemlidir. İş kazaları ve meslek hastalıkları, çalışanların yaşam kalitesini düşürür, iş gücü kaybına neden olur ve ekonomik kayıplara yol açar.
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Önemi
İş sağlığı ve güvenliğinin önemi şu şekilde sıralanabilir:
- Çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak
- İş gücü kaybını önlemek
- Ekonomik kayıpları önlemek
- Çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini artırmak
- İşyerinde huzurlu ve güvenli bir ortam sağlamak
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel İlkeleri
İş sağlığı ve güvenliğinin temel ilkeleri şu şekilde sıralanabilir:
- Risk değerlendirmesi
- Önleme
- Koruma
- Eğitim ve bilgilendirme
- İş sağlığı ve güvenliğinin denetlenmesi
Risk Değerlendirmesi
Risk değerlendirmesi, işyerinde var olan tehlikeleri ve bu tehlikelerin çalışanların sağlığını ve güvenliğini nasıl etkilediğini belirlemek için yapılan bir işlemdir. Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliğinin temelini oluşturur.
Risk değerlendirmesi yapılırken şu aşamalar izlenir:
- İşyerinin analizi
- Tehlikelerin belirlenmesi
- Risklerin belirlenmesi
- Risklerin değerlendirilmesi
- Risklerin kontrol altına alınması
Önleme
Önleme, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının meydana gelmesini engellemek için yapılan çalışmalardır. Önleme çalışmaları, risk değerlendirmesi sonucunda belirlenen riskleri ortadan kaldırmaya veya azaltmaya yöneliktir.
Önleme çalışmaları, şu şekilde yapılabilir:
- İş ekipmanlarının ve çalışma ortamının güvenli hale getirilmesi
- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitilmesi
- İş sağlığı ve güvenliği kurallarının uygulanması
Koruma
Koruma, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının meydana gelmesi durumunda çalışanların zarar görmesini önlemek için yapılan çalışmalardır. Koruma çalışmaları, riskleri ortadan kaldırmanın veya azaltmanın mümkün olmadığı durumlarda uygulanır.
Koruma çalışmaları, şu şekilde yapılabilir:
- İşçilere kişisel koruyucu donanımların verilmesi
- İlk yardım ve acil müdahale hizmetlerinin sağlanması
Eğitim ve Bilgilendirme
Eğitim ve bilgilendirme, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilinçlendirilmesi için yapılan çalışmalardır. Eğitim ve bilgilendirme çalışmaları, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi için çok önemlidir.
Eğitim ve bilgilendirme çalışmaları, şu şekilde yapılabilir:
- Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitimler verilmesi
- Çalışanlara iş sağlığı ve güvenliği konusunda bilgi materyallerinin verilmesi
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Denetlenmesi
İş sağlığı ve güvenliğinin denetlenmesi, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği kurallarının uygulanıp uygulanmadığını kontrol etmek için yapılan işlemlerdir. İş sağlığı ve güvenliği denetimleri, iş sağlığı ve güvenliği uzmanları tarafından yapılır.
İş sağlığı ve güvenliği denetimleri sonucunda, işyerlerinde tespit edilen eksiklikler ve uygunsuzluklar ilgililere bildirilir ve gerekli önlemlerin alınması sağlanır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Faaliyetleri
İş sağlığı ve güvenliği faaliyetleri, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasına yönelik olarak yürütülen tüm çalışmalardır. İş sağlığı ve güvenliği faaliyetleri, işveren ve çalışanların birlikte yürütmesi gereken çalışmalardır.
İş sağlığı ve güvenliği faaliyetleri şu şekilde sıralanabilir:
- İş sağlığı ve güvenliği politikalarının belirlenmesi
- İş sağlığı ve güvenliği planlarının hazırlanması
- İş sağlığı ve güvenliği programlarının uygulanması
- İş sağlığı ve güvenliği risklerinin belirlenmesi ve değerlendirilmesi
- İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınması
- Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitilmesi
- İş sağlığı ve güvenliği denetimlerinin yapılması
İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı
İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuat, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi için gerekli olan kuralları ve ilkeleri belirler. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı, işveren ve çalışanların uyması gereken kuralları içerir.
Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatın temelini 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu oluşturmaktadır. Bu kanun, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili temel ilkeleri ve kuralları belirlemektedir.