İşin Sona Ermesi Halinde Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, bir işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi halinde, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin geçmiş hizmetlerine karşılık verilen bir tazminat olarak kabul edilir.
Kıdem Tazminatının Amacı
Kıdem tazminatının temel amacı, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, yeni bir iş bulma sürecinde karşılaşacağı geçici maddi güçlükleri gidermek ve işçinin işyerine sağladığı katkıyı gözetmektir.
Kıdem Tazminatı Hakkı Kazanma Şartları
Kıdem tazminatı hakkı kazanmak için işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmiş olması gerekir.
- İşçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Kıdem tazminatı, işçinin brüt aylığından hesaplanmaktadır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında kullanılan formül şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (İşçinin brüt aylığından bir günlük kazanç) x (Çalışma süresi) x (12)
İşçinin bir günlük kazancı, işçinin brüt aylığından kıdem tazminatı için öngörülen oranın çıkarılması ile bulunur. Kıdem tazminatı için öngörülen oran, 2023 yılı için %30’dur.
Kıdem Tazminatı Ödenmeyecek Haller
Kıdem tazminatı, aşağıdaki hallerde işçiye ödenmez:
- İşçinin kendi isteği ile iş sözleşmesini feshetmesi halinde.
- İşçinin iş sözleşmesini işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle feshetmesi halinde.
- İşçinin iş sözleşmesini işverenin işçiye iş güvencesi hükümlerine aykırı olarak işten çıkarması nedeniyle feshetmesi halinde.
- İşçinin iş sözleşmesini işverenin işyerini kapatması nedeniyle feshetmesi halinde.
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç bir ay içinde ödenir. Kıdem tazminatının ödenmemesi halinde işçi, icra takibi başlatabilir.
Kıdem Tazminatı Davaları
Kıdem tazminatı ödenmemesi halinde işçi, icra takibi başlatabileceği gibi, kıdem tazminatı davası da açabilir. Kıdem tazminatı davası, işçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren bir yıl içinde açılmalıdır.
Kıdem Tazminatı Davalarında Yargıtay Kararları
Yargıtay, kıdem tazminatı davalarında işçinin lehine kararlar vermektedir. Yargıtay, kıdem tazminatı hakkının işçinin geçmiş hizmetlerine karşılık verilen bir tazminat olduğunu ve bu tazminatın işçinin yeni bir iş bulma sürecinde karşılaşacağı geçici maddi güçlükleri gidermek için ödenmesi gerektiğini belirtmektedir.
Yargıtay, kıdem tazminatı davalarında aşağıdaki hususlara dikkat etmektedir:
- İş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işverenin işçiye kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü doğmaktadır.
- İşveren, işçiye kıdem tazminatı ödemeyi reddedemez.
- İşveren, kıdem tazminatı ödemesini geciktiremez.
- İşveren, kıdem tazminatı ödemesini eksik yaparsa, işçi, eksik kalan kısmını yasal faiziyle birlikte talep edebilir.
Sonuç
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işçiye ödenmesi gereken önemli bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin yeni bir iş bulma sürecinde karşılaşacağı geçici maddi güçlükleri gidermek ve işçinin işyerine sağladığı katkıyı gözetmek için ödenmektedir.
İşçinin iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, kıdem tazminatı hakkı olup olmadığını ve kıdem tazminatının ne kadar olduğunu öğrenmek için bir avukata danışması tavsiye edilir.