İşten Ayrılan Tazminat Alabilir mi?
İşten ayrılmak, bir çalışanın işvereniyle olan iş sözleşmesini kendi isteğiyle sona erdirmesidir. İşten ayrılmanın birçok nedeni olabilir. Örneğin, çalışan yeni bir iş bulmuş olabilir, emekli olmak isteyebilir veya kişisel nedenlerle işten ayrılmak isteyebilir.
İşten ayrılmanın tazminat hakkı açısından en önemli husus, ayrılmanın nasıl gerçekleştiğidir. İşçi, işveren tarafından işten çıkarılırsa, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak, işçi kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz.
Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda da bazı durumlarda kıdem tazminatı alma hakkı doğabilir. Bu durumlar, haklı nedenle istifa olarak adlandırılır.
Haklı Nedenle İstifa
Haklı nedenle istifa, işçinin iş sözleşmesini işverenin davranışları nedeniyle feshedebilmesidir. İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi için, işverenin davranışlarının işçiye karşı ağır ve onu çalışmayı sürdüremeyecek derecede maddi veya manevi zarar vermesi gerekir.
Haklı nedenle istifanın en yaygın örnekleri şunlardır:
- İşverenin işçiye haksız yere düşük ücret ödemesi
- İşverenin işçiyi mobbinge maruz bırakması
- İşverenin işçinin iş güvenliğini tehlikeye atması
- İşverenin işçinin kişilik haklarını ihlal etmesi
Haklı nedenle istifa eden işçi, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir. Ancak, kıdem tazminatına hak kazanır.
İşten Ayrılan İşçiye Ödenecek Tazminatlar
İşten ayrılan işçiye ödenecek tazminatlar, işçinin işten ayrılma şekline göre değişir.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücretidir. Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az bir yıl çalışması gerekir.
Haklı Nedenle İstifa Tazminatı
Haklı nedenle istifa eden işçi, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir. Ancak, kıdem tazminatına hak kazanır. Ayrıca, işçinin uğradığı maddi ve manevi zararların tazminini de işverenden talep edebilir.
İhbar Tazminatı
İşçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshederse, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda değildir. Ancak, işçi kendi isteğiyle işten ayrılırsa, işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
İhbar tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücretidir. Ancak, işçinin işyerinde bir yıldan az çalışması durumunda, ihbar tazminatı tam yıl olarak hesaplanır.
İşten Ayrılan İşçiye Tazminat Talebinde Bulunma Süresi
İşten ayrılan işçi, kıdem tazminatı, haklı nedenle istifa tazminatı ve ihbar tazminatı taleplerinde bulunabilir. Bu tazminatlar için başvuru süresi, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 1 yıldır.
İşten ayrılan işçi, tazminat talebini yazılı olarak işverene yapmalıdır. İşveren, tazminat talebini 30 gün içinde yerine getirmezse, işçi İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre icra takibi başlatabilir.
İşten Ayrılan İşçiye Tazminat Ödenmemesi Halinde Yapılması Gerekenler
İşten ayrılan işçiye tazminat ödenmemesi halinde, işçi aşağıdaki işlemleri yapabilir:
- İşverene yazılı olarak tazminat talebinde bulunabilir.
- İşverenin tazminat talebini yerine getirmemesi halinde, İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre icra takibi başlatabilir.
- İşverenin tazminat ödememesi nedeniyle açacağı davayı kazanması halinde, işverenden tazminat ve tazminat alacağına ilişkin gecikme faizi ile yargılama giderlerini talep edebilir.
Sonuç
İşten ayrılan işçinin tazminat alma hakkı, işçinin işten ayrılma şekline göre değişir. İşçi, işveren tarafından işten çıkarılırsa, kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Ancak, işçi kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz. Ancak, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda da bazı durumlarda kı