İşten Ayrılırsam Ne Kadar Tazminat Alırım?
İşten ayrılmak, herkesin hayatında en az bir kez yaşadığı bir durumdur. İşinden ayrılan kişiler, genellikle tazminat alıp alamayacaklarını merak ederler. Bu yazıda, işten ayrılırken alabileceğiniz tazminatları, tazminatların hesaplanmasını ve tazminat almak için yapmanız gerekenleri anlatacağız.
Kıdem Tazminatı
İş Kanunu’na göre, bir iş yerinde en az bir yıl çalışmış olan işçi, kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücreti tutarındadır. Örneğin, 5 yıl boyunca 5.000 TL brüt ücret alan bir işçinin kıdem tazminatı, 5305.000 = 75.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı, işçinin işveren tarafından işten çıkarılması, emekli olması, askerlik görevine gitmesi, evlenmesi (kadın çalışanlar için) gibi nedenlerle ödenir. İşçi kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatı alamaz.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin son aldığı brüt ücret esas alınır. İşçinin ücretine ek olarak yapılan ödemeler, kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilir. Örneğin, işçiye düzenli olarak ikramiye veya prim ödeniyorsa, bu ödemeler kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınır.
Kıdem tazminatı üzerinden damga vergisi kesintisi yapılır. Damga vergisi oranı, brüt ücret tutarının %0,00759’udur. Örneğin, 75.000 TL kıdem tazminatı alan bir işçinin damga vergisi kesintisi, 75.000*0,00759 = 56,78 TL olacaktır.
İhbar Tazminatı
İş Kanunu’na göre, işveren, işçiyi işten çıkarırken, işçinin kıdemine göre ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür. İhbar tazminatı, işçinin kıdemine göre şu şekilde hesaplanır:
- 1 yıldan az kıdemi olan işçi için 2 haftalık ücret,
- 1 yıldan 3 yıla kadar kıdemi olan işçi için 4 haftalık ücret,
- 3 yıldan 6 yıla kadar kıdemi olan işçi için 6 haftalık ücret,
- 6 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 8 haftalık ücret
İhbar tazminatı, işçinin son aldığı brüt ücret esas alınarak hesaplanır. İşçinin ücretine ek olarak yapılan ödemeler, ihbar tazminatı hesaplamasına dahil edilir.
İhbar tazminatı üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılır. Gelir vergisi kesintisi oranı, işçinin ücretinin %15’idir. Örneğin, 5.000 TL brüt ücret alan bir işçinin ihbar tazminatı, 4 haftalık ücret üzerinden hesaplanır. Bu durumda, işçinin ihbar tazminatı 45.000 = 20.000 TL olacaktır. 20.000 TL’lik ihbar tazminatı üzerinden işçinin gelir vergisi kesintisi, 20.0000,15 = 3.000 TL olacaktır.
Tazminat Almak İçin Yapılması Gerekenler
İşten ayrılırken tazminat almak için yapmanız gerekenler şu şekildedir:
- İşvereninize, işten ayrılmak istediğinizi yazılı olarak bildirin.
- İşvereninize, kıdem ve ihbar tazminatınızı istediğinizi belirtin.
- İşvereniniz, tazminatınızı ödemek için 30 gün süreye sahiptir.
İşvereniniz, tazminatınızı 30 gün içinde ödemezse, tazminatınızı tahsili için iş mahkemesine başvurabilirsiniz.
Tazminat Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- İşvereniniz, kıdem tazminatınızı ödemezse, iş mahkemesine başvurarak tazminatınızı alabilirsiniz.
- İhbar tazminatı, işçinin işverene verdiği bir haktır. İşvereniniz, ihbar tazminatınızı ödemek zorunda değildir. Ancak, ihbar tazminatınızı ödemezse, işçilik alacağı olarak kabul edilir ve iş mahkemesine başvurarak tazminatınızı alabilirsiniz.
- Kıdem tazminatı, işçinin işverene verdiği bir haktır. İşveren