İşten Çıkarma Tazminatı
İşten çıkarma tazminatı, bir işçinin işveren tarafından işten çıkarılması durumunda, işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Bu tazminat, işçinin işverene olan sadakatini ve işyerindeki hizmet süresini ödüllendirmek, işçinin işten çıkarılmasının yaratacağı ekonomik kayıpları telafi etmek ve iş arama sürecindeki ihtiyaçlarını karşılamayı sağlamak amacıyla ödenir.
İşten Çıkarma Tazminatının Türleri
İşten çıkarma tazminatı, iki ana türde incelenebilir:
- Kıdem tazminatı: İşçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için, bir aylık brüt ücreti tutarında ödenen tazminattır. Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
- İhbar tazminatı: İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshi durumunda, işverenin işçiye, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre, fesih bildirim sürelerine uymaması durumunda ödenen tazminattır. İhbar tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az altı ay çalışmış olması gerekir.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için, bir aylık brüt ücreti tutarında ödenen tazminattır. Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında, işçinin işyerinde çalıştığı süre ve son brüt ücreti esas alınır. Kıdem tazminatının tutarı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için bir aylık brüt ücreti tutarındadır. Örneğin, bir işçi işyerinde 5 yıl çalışmışsa ve son brüt ücreti 5.000 TL ise, kıdem tazminatı tutarı 5.000 TL x 5 = 25.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre şu şekilde hesaplanır:
- 1-10 yıl arasında kıdem süresi olan işçiler için kıdem tazminatı tutarı, işçinin son brüt ücreti x kıdem süresi / 30 olarak hesaplanır.
- 10 yıldan fazla kıdem süresi olan işçiler için kıdem tazminatı tutarı, işçinin son brüt ücreti x kıdem süresi / 30 x 3.5 olarak hesaplanır.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrılmasından sonraki 10 gün içinde ödenir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi durumunda, işçiye yasal faiz uygulanır.
İhbar Tazminatı
İhbar tazminatı, işveren tarafından iş sözleşmesinin feshi durumunda, işverenin işçiye, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre, fesih bildirim sürelerine uymaması durumunda ödenen tazminattır. İhbar tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az altı ay çalışmış olması gerekir.
İhbar tazminatının hesaplanmasında, işçinin işyerinde çalıştığı süre ve son brüt ücreti esas alınır. İhbar tazminatının tutarı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre şu şekilde hesaplanır:
- 6 aydan az kıdem süresi olan işçiler için ihbar tazminatı tutarı, işçinin son brüt ücreti x 2/3 hafta olarak hesaplanır.
- 6 aydan 1,5 yıla kadar kıdem süresi olan işçiler için ihbar tazminatı tutarı, işçinin son brüt ücreti x 4/3 hafta olarak hesaplanır.
- 1,5 yıldan 3 yıla kadar kıdem süresi olan işçiler için ihbar tazminatı tutarı, işçinin son brüt ücreti x 6/3 hafta olarak hesaplanır.
- 3 yıldan fazla kıdem süresi olan işçiler için ihbar tazminatı tutarı, işçinin son brüt ücreti x 8/3 hafta olarak hesaplanır.
İşveren, işçiye ihbar tazminatı ödemek istiyorsa, fesih bildirim süresinin bitiminden önce işçiye ihbar tazminatı ödemesi gerekir. İşverenin bu süre içinde ihbar tazminatını ödememesi durumunda, işçiye ihbar tazminatı ile birlikte yasal faiz ödenir.
İşten Çıkarma Tazminatının Ödenmemesi