İşten Çıkış Tazminatı Nedir?
İşten çıkış tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız yere feshedilmesi durumunda işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İş Kanunu’nun 178. maddesine göre, işveren tarafından geçerli sebep gösterilmeden veya bildirim süreleri öngörülmeden iş sözleşmesi feshedilen işçiye, işverence bildirim süresinin ücreti tutarında tazminat ödenir.
İşten çıkış tazminatı, işçinin kıdemine göre hesaplanır. İşçi, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte işyerinde en az bir yıl çalışmışsa, kıdem tazminatı hakkı kazanır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında işçinin son brüt ücreti esas alınır.
İşten Çıkış Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
İşten çıkış tazminatı, işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Bu hesaplamada, işçinin sabit ücretinin yanı sıra, ikramiye, yol yardımı, yemek yardımı gibi yan hakları da dikkate alınır.
İşten çıkış tazminatı hesaplanırken, işçinin kıdemi de dikkate alınır. İşçi, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte işyerinde en az bir yıl çalışmışsa, kıdem tazminatı hakkı kazanır.
Kıdem tazminatının hesaplanmasında kullanılan formül şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = Son brüt ücret * Kıdem süresi
Örneğin, bir işçinin son brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 10 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı 50.000 TL olacaktır.
İşten Çıkış Tazminatı Ödenmezse Ne Olur?
İşveren tarafından işten çıkış tazminatı ödenmemesi durumunda, işçi, işverene karşı icra takibi başlatabilir. İşveren, icra takibine rağmen tazminatı ödemezse, işçi, iş mahkemesinde dava açabilir.
İş mahkemesi, işçinin haklı olduğunu tespit ederse, işverene tazminatı ödemesine hükmeder. İşveren, mahkeme kararına rağmen tazminatı ödemezse, işçinin mallarına haciz konulabilir.
İşten Çıkış Tazminatı Hesaplama Örnekleri
Örnek 1:
Bir işçinin son brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 10 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı 50.000 TL olacaktır.
Hesaplama:
Kıdem tazminatı = Son brüt ücret * Kıdem süresi
= 5.000 TL * 10 yıl
= 50.000 TL
Örnek 2:
Bir işçinin son brüt ücreti 7.000 TL ve kıdem süresi 5 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı 35.000 TL olacaktır.
Hesaplama:
Kıdem tazminatı = Son brüt ücret * Kıdem süresi
= 7.000 TL * 5 yıl
= 35.000 TL
Örnek 3:
Bir işçinin son brüt ücreti 10.000 TL ve kıdem süresi 2 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı 20.000 TL olacaktır.
Hesaplama:
Kıdem tazminatı = Son brüt ücret * Kıdem süresi
= 10.000 TL * 2 yıl
= 20.000 TL
İşten Çıkış Tazminatı ile İlgili Diğer Hususlar
- İşten çıkış tazminatı, işçiye nakit olarak ödenmelidir.
- İşveren, işçinin kıdemine göre, işçiye en az iki hafta ve en çok sekiz hafta içinde ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
- İşveren tarafından geçerli sebep gösterilmeden veya bildirim süreleri öngörülmeden iş sözleşmesi feshedilen işçi, iş güvencesi tazminatı da talep edebilir.
İşten çıkış tazminatı, işçinin iş hayatında önemli bir yere sahiptir. İşçi, iş sözleşmesinin haksız yere feshedilmesi durumunda, kıdemine göre hak ettiği tazminatı alabilir.