İşten Çıkma Durumunda Tazminat
İşten çıkma, bir işçinin kendi isteğiyle iş sözleşmesini feshetmesidir. İşçi, iş sözleşmesini feshederken bazı hak ve alacaklara sahip olabilir. Bu haklar ve alacaklar, işçinin iş sözleşmesinin süresine, feshin haklı veya haksız olmasına ve işçinin işverene olan borçlarının bulunup bulunmamasına göre değişir.
İşten Çıkma Hakkı
İşçi, iş sözleşmesini herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve herhangi bir bildirim süresi vermeksizin feshedebilir. Ancak, iş sözleşmesi belirli süreli ise, işçinin iş sözleşmesini feshedebilmesi için belirli sürenin bitmesini beklemesi gerekir.
İşten Çıkma Tazminatı
İşten çıkarılan işçi, iş sözleşmesinin süresine göre kıdem tazminatı almaya hak kazanabilir. Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücretidir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilir.
Örneğin, bir işçi 10 yıl 6 ay boyunca aynı işyerinde çalışmışsa, kıdem tazminatı hakkı 10 tam yıl için 30 günlük brüt ücret + 6 ay için 15 günlük brüt ücret şeklinde hesaplanır.
Kıdem tazminatı hakkı, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız bir nedenle feshedilmesi halinde de doğar. Örneğin, işçinin işverene karşı herhangi bir kusuru bulunmamasına rağmen işveren tarafından işten çıkarılması halinde, işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İhbar Tazminatı
İşveren, işçiyi işten çıkarırken, işçinin kıdem süresine göre ihbar tazminatı ödemek zorundadır. İhbar tazminatı, işçinin iş sözleşmesini feshedecek olsaydı alacağı ücretin iki katıdır.
Örneğin, bir işçi 5 yıl boyunca aynı işyerinde çalışmışsa, ihbar tazminatı hakkı 5 yıl için 2 aylık brüt ücret + 1 yıl için 1 aylık brüt ücret şeklinde hesaplanır.
İhbar tazminatı hakkı, işçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız bir nedenle feshedilmesi halinde de doğar. Ancak, bu durumda işçi, ihbar tazminatının yanı sıra kıdem tazminatı da almaya hak kazanır.
Kötüniyet Tazminatı
İşveren, işçiyi işten çıkarırken, işçinin kıdem süresine göre kötüniyet tazminatı ödemek zorunda kalabilir. Kötüniyet tazminatı, ihbar tazminatının üç katıdır.
İşverenin işçiyi haksız yere işten çıkarması, işçiye karşı kötü davranması veya işçinin iş güvencesini ortadan kaldıracak şekilde hareket etmesi, kötüniyet tazminatı ödenmesine neden olabilir.
Boşta Geçen Süre Ücreti
İşveren, işçiyi işten çıkardıktan sonra, işçiyi aynı şartlar altında işe başlatmak zorundadır. İşveren, işçiyi işe başlatmazsa, işçi boşta geçen süre ücreti almaya hak kazanır.
Boşta geçen süre ücreti, işçinin işe iade davası açması ve davayı kazanması halinde ödenir. Boşta geçen süre ücreti, işçinin işe iade davası açtığı tarihten itibaren hesaplanır.
İşten Çıkma Durumunda İşçi Borcu
İşçi, iş sözleşmesinin feshinden önce işverene karşı herhangi bir borcu varsa, bu borcu ödemek zorundadır. İşçinin işverene olan borcu, işçinin iş sözleşmesi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmemesi nedeniyle doğmuş olabilir. Örneğin, işçinin işverene verdiği malzemeleri veya parayı geri vermemesi, işçinin işverene olan borcuna örnek olarak gösterilebilir.
İşçinin işverene olan borcu, işçinin iş sözleşmesini feshedebilmesi için bir engel teşkil etmez. Ancak, işçi iş sözleşmesini feshetmeden önce, işverene olan borcunu ödemek zorundadır.
İşten Çıkma Durumunda Alacakların Ödenmesi
İşten çıkarılan işçinin alacakları, işveren tarafından işçiye ödenmek zorundadır. İşveren, işçinin alacaklarını ödemezse, işçi icra takibi başlatabilir.
İşten Çıkma Durumunda Haklarınızı Koruyun
İşten çıkarılan işçi, iş hukuku kapsamında birçok hakka sahiptir. İşçi, bu haklarını bilmeli ve korumalıdır.
İşten çıkarılan işçinin yapması gereken ilk şey, iş