İstifa Durumunda Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işçi tarafından haklı bir neden olmaksızın veya işveren tarafından çeşitli nedenlerle feshedilmesi halinde, işçiye işveren tarafından ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye göre hesaplanmakta ve işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanan tutarın, çalışılan her tam yıl için 30 katıdır.
İstifa, işçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesidir. İstifa durumunda, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, iş sözleşmesinin haklı bir nedenle feshedilmiş olması gerekir.
İş Kanunu’nun 24. maddesinde, işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi halinde kıdem tazminatı alacağına ilişkin hükümler yer almaktadır. Bu maddeye göre, işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi için, aşağıdaki nedenlerden birinin varlığı gerekir:
- Sağlık sebepleri: İşçinin iş sözleşmesini, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği açısından tehlikeli olan bir durum veya tehlikeli bir meslek hastalığı nedeniyle feshedebilmesi için, bu durumu işverene derhal bildirmesi ve gerekli olanı yapmayan işverenin kusuru bulunması gerekir.
- Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller: İşçinin iş sözleşmesini, işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranması nedeniyle feshedebilmesi için, bu durumun işçinin kişilik haklarına saldırı niteliğinde olması gerekir.
- Zorlayıcı sebepler: İşçinin iş sözleşmesini, işverenin zorlayıcı bir sebeple iş sözleşmesine son vermesi nedeniyle feshedebilmesi için, bu durumun işçinin iş sözleşmesini devam ettirmesini kendisinden beklenemeyecek derecede makul ve objektif bir nedenle imkansız hale getirmesi gerekir.
Bu nedenlerden birinin varlığı halinde, işçinin istifa etmesi durumunda bile kıdem tazminatı almaya hakkı vardır.
İstifa Durumunda Kıdem Tazminatı Alacak Durumda Olan İşçiler
İş Kanunu’nun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlerden birinin varlığı halinde, istifa eden işçiler aşağıdaki durumlarda kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar:
- İşçinin yaşlılık aylığı alabilmesi için gerekli sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayısını tamamlamış olması halinde, kadın işçinin evlendiği tarihten itibaren bir yıl içerisinde iş sözleşmesini kendi arzusu ile sona erdirmesi durumunda, işverenin kusuru nedeniyle iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda, işverenin iş sözleşmesini feshetmesi nedeniyle işçinin işyerinde bir yılını doldurması durumunda, işveren tarafından iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi nedeniyle işçinin işyerinde bir yılını doldurması durumunda.
İstifa Durumunda Kıdem Tazminatı Hesaplanması
İstifa durumunda kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işyerinde çalıştığı süre dikkate alınır. İşçinin çalıştığı her tam yıl için, son brüt ücreti üzerinden 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.
Örneğin, bir işçinin 5 yıl boyunca bir işyerinde çalıştığı ve son brüt ücretinin 5.000 TL olduğu varsayıldığında, işçinin kıdem tazminatı tutarı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
5 yıl * 30 gün * 5.000 TL = 75.000 TL
İstifa Durumunda Kıdem Tazminatı Alınması İçin Gerekli Belgeler
İstifa eden işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, işverene aşağıdaki belgeleri sunması gerekir:
- İş sözleşmesinin sona erdiğine dair işveren tarafından düzenlenen belge,
- İşçinin son 3 aya ait maaş bordrosu,
- SGK hizmet dökümü.
İşveren, bu belgelerin ibraz edilmesinden itibaren en geç 10 iş günü içerisinde işçiye kıdem tazminatını ödemek zorundadır.
İstifa Durumunda Kıdem Tazminatı Alınması İçin Dava Açma Hakkı
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi iş mahkemesinde dava açarak kıdem tazminatına hak kazanabilir. Bu durumda, işçinin iş sözleşmesinin feshinin haklı bir nedene dayandığını ispatlaması gerekir.
İş mahkemesi, işçinin haklı olduğuna karar vermesi halinde, işçiye kıdem tazminatı ile birlikte, faiz ve yasal giderleri de ödemesi için işverene hükmeder.
**S