İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız feshedilmesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesi halinde ise işçinin kıdem tazminatı alma hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, istifa eden işçinin kıdem tazminatı alma hakkı yoktur.
Ancak, istifa eden işçinin kıdem tazminatı alma hakkının olduğu bazı istisnai durumlar bulunmaktadır. Bu durumlar şunlardır:
-
İşçi, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmişse. İş Kanunu’nun 24. maddesinde sayılan haklı nedenlere dayanarak iş sözleşmesini fesheden işçi, istifa etmiş olsa bile kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Bu haklı nedenler şunlardır:
- Sağlık sebepleri: İşçinin kendisinde veya ailesinde bulunan birinin hastalık veya engellilik nedeniyle çalışamayacak durumda olması.
- Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller: İşçinin işverene veya işyerine sataşması, işverenin otoritesini kötüye kullanması, işverene zarar vermesi, işverenin meslek sırlarını ifşa etmesi gibi fiiller.
- Zorlayıcı sebepler: İşçinin çalışmaktan aciz duruma gelmesi, işyerinde işin durması veya işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi gibi nedenler.
-
İşveren, işçiyi istifaya zorlamışsa. İşveren, işçiyi baskı, tehdit veya hile yoluyla istifaya zorlamışsa, işçi istifa etmiş olsa bile kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Bu durumun varlığı, işçinin işverene karşı açacağı bir dava ile ispat edilmesi gerekir.
-
İşveren, işçiye kıdem tazminatı ödemeyi taahhüt etmişse. İşveren, işçiye iş sözleşmesinin feshi halinde kıdem tazminatı ödeyeceğini taahhüt etmişse, işçi istifa etmiş olsa bile kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Bu taahhüdün yazılı olması şart değildir.
İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Talep Hakkı
İstifa eden işçi, kıdem tazminatı talebini işverene yazılı olarak bildirmelidir. İşveren, işçinin talebini haklı nedenlere dayanarak reddederse, işçi iş mahkemesinde dava açabilir. İş mahkemesi, somut olaya göre işçinin kıdem tazminatı alma hakkına sahip olup olmadığını değerlendirecektir.
İş mahkemesi, işçinin kıdem tazminatı alma hakkına sahip olduğuna karar verirse, işverene kıdem tazminatı ödemesi için karar verecektir. İşveren, mahkeme kararının kesinleşmesinden itibaren 10 gün içinde kıdem tazminatını işçiye ödemelidir.
İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Hesaplaması
İstifa eden işçinin kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı süreye ve son brüt ücretine göre hesaplanır. Kıdem tazminatının hesaplanmasında aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem tazminatı = (İşçinin çalıştığı süre * son brüt ücret) / 30
Örneğin, bir işçi 10 yıldır aynı işyerinde çalışmış ve son brüt ücreti 5.000 TL ise, bu işçinin kıdem tazminatı 166.667 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı = (10 * 5.000) / 30 = 166.667
Sonuç olarak, istifa eden işçinin kıdem tazminatı alma hakkı, istifanın haklı nedenlere dayanıp dayanmadığına, işverenin işçiyi istifaya zorlayıp zorlamadığına veya işverenin işçiye kıdem tazminatı ödemeyi taahhüt edip etmediğine göre değişmektedir.