İstifa Eden İşçiye Kıdem Tazminatı Ödenmesi
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin belirli sebeplerle sona ermesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İş sözleşmesinin sona ermesi halinde işçiye kıdem tazminatı ödenip ödenmeyeceği, iş sözleşmesinin sona erme şekline göre değişmektedir.
İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshedilmesi
İş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesi halinde, işçinin kıdem tazminatı alma hakkı, iş sözleşmesinin feshedilme şekline göre değişmektedir.
İstifa
İşçi, iş sözleşmesini kendi isteği ile feshetmesi halinde, yani istifa etmesi halinde, kural olarak kıdem tazminatı alamaz. İş Kanunu’nun 14. maddesine göre, iş sözleşmesini işçinin haklı bir sebep olmaksızın ve yazılı olarak bildirim süresi vererek feshetmesi halinde, işçi kıdem tazminatı alamaz.
Haklı Sebeple İstifa
İşçi, iş sözleşmesini haklı bir sebep olmaksızın feshetse dahi, bu haklı sebebi ileri sürerek kıdem tazminatı alabilir. İş Kanunu’nun 24. maddesinde sayılan haklı sebepler şunlardır:
- İşverenin işçiye veya yakınlarına karşı işlediği ağır bir suç
- İşverenin işçiye karşı veya işyerinde uyguladığı mobbing
- İşverenin işçinin ücretini veya diğer haklarını ödememesi
- İşverenin işçinin sözleşmede belirtilen çalışma koşullarını ağır şekilde ihlal etmesi
İşçi, istifa ettiği işyerinde bu haklı sebeplerden birini yaşadığını ileri sürerek kıdem tazminatını talep edebilir. İşveren, işçinin ileri sürdüğü haklı sebebin geçerli olmadığını ispat etmekle yükümlüdür.
Baskı Altında İstifa
İşçi, işveren tarafından baskı altında bırakılarak istifa etmişse, bu durumda da işçi kıdem tazminatı alabilir. İşverenin işçiyi işten çıkaracağı tehdidiyle veya başka bir şekilde baskı yaparak istifaya zorlaması halinde, işçinin istifası geçerli kabul edilmez ve işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İşverenin İstifaya Zorlaması
İşveren, işçiyi işten çıkarmayacağı veya başka bir şekilde işçiye bir hak tanıyacağı vaadiyle istifaya zorlarsa, bu durumda da işçi kıdem tazminatı alabilir. İşverenin bu şekilde işçiyi istifaya zorlaması, işçinin baskı altında istifa ettiğini gösterir ve işçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanmasına neden olur.
İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Hesabı
İşçi, istifa ederek kıdem tazminatı almaya hak kazanmışsa, kıdem tazminatı hesabında aşağıdaki unsurlar dikkate alınır:
- İşçinin brüt ücreti
- İşçinin kıdem süresi
İşçinin kıdem tazminatı, işçinin brüt ücretinin her yıl için 30 günlük brüt ücreti kadardır. İşçinin kıdem süresi, işçinin işyerinde kesintisiz olarak çalıştığı süredir.
Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 10 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı 150.000 TL olacaktır.
İstifa Eden İşçinin Kıdem Tazminatı Talebi
İstifa eden işçi, kıdem tazminatını işverenden yazılı olarak talep edebilir. İşveren, işçinin kıdem tazminatını ödemek zorundadır. İşveren, kıdem tazminatını ödemezse, işçi iş mahkemesinde dava açarak kıdem tazminatını alabilir.
Sonuç
Kural olarak, istifa eden işçi kıdem tazminatı alamaz. Ancak, işçinin istifası haklı bir sebebe dayanırsa veya işçi işveren tarafından baskı altında bırakılarak istifa etmişse, işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanır.