İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
İstifa, bir işçinin kendi isteğiyle iş sözleşmesini feshetmesidir. İstifa, işçinin işverene karşı bir borcu doğurmamaktadır. Ancak, istifa eden işçinin kıdem tazminatı hakkının olup olmadığı, istifanın haklı veya haksız nedene dayalı olup olmadığına göre değişmektedir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için en az 30 günlük brüt ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekmektedir.
İstifa eden işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için istifasının haklı bir nedene dayanması gerekmektedir. Haklı bir nedene dayanmayan istifalar, işçinin iş sözleşmesini feshetmesi olarak kabul edilir ve işçinin kıdem tazminatı hakkı doğmaz.
İş Kanunu’nda, istifanın haklı bir nedene dayanması halinde, işçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanacağı durumlar açıkça belirtilmiştir. Bu durumlar şunlardır:
- İşverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı
- İşverenin işçiyi işe alma sırasında yaptığı vaatleri yerine getirmemesi
- İşverenin işçiye mobbing uygulaması
- İşverenin işçiye iş sözleşmesinin feshi için baskı yapması
- İşçinin sağlık nedenleri
- İşçinin askerlik görevi nedeniyle işyerinden ayrılması
- İşçinin 65 yaşını doldurması
Bu durumlar dışında, işçinin istifasının haklı bir nedene dayanıp dayanmadığı, Yargıtay tarafından değerlendirilerek karara bağlanır. Yargıtay, işçinin istifasının haklı bir nedene dayanıp dayanmadığını, işçinin işyerinde çalıştığı süre, işçinin işverene karşı olan tutumu, işverenin işçiye karşı olan tutumu gibi çeşitli faktörleri göz önünde bulundurarak değerlendirir.
İstifa eden işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için, istifasının haklı bir nedene dayanması ve bu nedenin işverene yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. İşçinin istifasının haklı bir nedene dayanması halinde, işçinin kıdem tazminatı alabilmesi için işverene ihtar çekmesi gerekmez.
İşçinin istifasının haklı bir nedene dayanmadığı durumlarda, işçinin kıdem tazminatı hakkı doğmaz. Ancak, işçinin işverene karşı herhangi bir borcu varsa, bu borçlar işçinin kıdem tazminatından mahsup edilebilir.
İstifa eden işçinin işsizlik maaşı alma hakkı da bulunmaktadır. İşsizlik maaşı, işçinin işsiz kaldığı süre boyunca kendisine ödenen bir maaş türüdür. İşsizlik maaşı almak için işçinin işten ayrıldıktan sonraki 30 gün içinde İŞKUR’a başvurması gerekmektedir. İşsizlik maaşı alabilmek için işçinin, işten ayrıldığı tarihte en az 600 gün sigortalı olarak çalışmış olması ve son 3 yıl içinde en az 120 gün sigortalı olarak çalışmış olması gerekmektedir.
İstifa eden işçinin işsizlik maaşı alabilmesi için, işçinin işten ayrılmasının kendi isteğiyle olmaması gerekmektedir. İşçinin işten ayrılmasının haklı bir nedene dayanması halinde, işçi işsizlik maaşı alamayacaktır.
Sonuç olarak, istifa eden işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağı, işçinin istifasının haklı bir nedene dayanıp dayanmadığına göre değişmektedir. İşçinin istifasının haklı bir nedene dayanması halinde, işçi kıdem tazminatı almaya hak kazanacaktır.
İşçinin istifasının haklı bir nedene dayanıp dayanmadığının tespitinde, Yargıtay tarafından çeşitli faktörler göz önünde bulundurulmaktadır. Bu faktörler arasında işçinin işyerinde çalıştığı süre, işçinin işverene karşı olan tutumu, işverenin işçiye karşı olan tutumu gibi faktörler sayılabilir.
İstifa eden işçinin işsizlik maaşı alma hakkı da bulunmaktadır. İşsizlik maaşı almak için işçinin işten ayrıldıktan sonraki 30 gün içinde İŞKUR’a başvurması gerekmektedir. İşsizlik maaşı alabilmek için işçinin, işten ayrıldığı tarihte en az 600 gün sigortalı olarak çalışmış olması ve son 3 yıl içinde en az 120 gün sigortalı olarak çalışmış olması gerekmektedir.