İstifa Tazminat Hakkı
İstifa tazminatı, iş sözleşmesinin işçinin kendi isteğiyle sona ermesi durumunda, işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İş Kanunu’nun 147. maddesinde yer alan hükümlere göre, kıdem tazminatı, işyerinde en az bir yıl çalışmış işçilerin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedilmesi veya işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi hallerinde, işçiye ödenmesi gereken bir tazminattır.
Kural olarak, istifa eden işçiler kıdem tazminatı alamamaktadır. Ancak, İş Kanunu’nda yer alan haklı sebeplerden birine sahip olması durumunda, işyerinden kendi isteği ile ayrılsa dahi kıdem tazminatı alabileceği düzenlenmiştir.
İstifa Tazminatı Alınabilecek Haklı Sebepler
İş Kanunu’nda yer alan haklı sebepler şunlardır:
- İşverenin işçiye karşı ağır ve haksız bir davranışta bulunması
- İşverenin işçinin ücretini kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak ödememesi veya eksik ödemesi
- İşverenin işçiyi işe alırken veya iş sözleşmesi devam ederken yanıltması
- İşverenin işçinin kişiliğini ve sağlığını tehlikeye düşürecek bir davranışta bulunması
- İşverenin işçiyi cinsel tacize maruz bırakması
İşverenin Ağır ve Haksız Davranışı
İşverenin işçiye karşı ağır ve haksız bir davranışta bulunması, işçinin istifa ederek kıdem tazminatı alabileceği bir haklı sebeptir. Bu kapsamda, işverenin işçiyi aşağılaması, hakaret etmesi, tehdit etmesi, fiziksel veya psikolojik şiddet uygulaması, işçinin işyerinde huzurlu bir şekilde çalışmasına engel olacak davranışlarda bulunması, işçinin kişilik haklarını ihlal eden davranışlarda bulunması gibi durumlar ağır ve haksız davranış olarak kabul edilebilir.
İşverenin Ücreti Ödememesi veya Eksik Ödemesi
İşverenin işçiye karşı en temel yükümlülüklerinden biri, işçinin ücretini kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak ödemektir. İşverenin işçinin ücretini hiç ödememesi veya eksik ödemesi, işçinin istifa ederek kıdem tazminatı alabileceği bir haklı sebeptir.
İşverenin Yanıltması
İşverenin işçiyi işe alırken veya iş sözleşmesi devam ederken yanıltması, işçinin istifa ederek kıdem tazminatı alabileceği bir haklı sebeptir. Bu kapsamda, işverenin işçiye işyerindeki çalışma koşulları, ücret, sosyal haklar gibi konularda gerçek dışı bilgiler vermesi, işçinin iş sözleşmesinin süresini veya niteliğini yanlış beyan etmesi gibi durumlar işçinin yanıltılması olarak kabul edilebilir.
İşverenin İşçinin Kişiliğini ve Sağlığını Tehlikeye Düşürecek Davranışı
İşverenin işçinin kişiliğini ve sağlığını tehlikeye düşürecek bir davranışta bulunması, işçinin istifa ederek kıdem tazminatı alabileceği bir haklı sebeptir. Bu kapsamda, işverenin işçiyi ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırması, işçinin iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini almaması, işçinin sağlığını olumsuz etkileyecek bir ortamda çalışmasına izin vermesi gibi durumlar işçinin kişiliğini ve sağlığını tehlikeye düşürecek davranış olarak kabul edilebilir.
İşverenin İşçini Cinsel Tacize Maruz Bırakması
İşverenin işçiyi cinsel tacize maruz bırakması, işçinin istifa ederek kıdem tazminatı alabileceği bir haklı sebeptir. Cinsel taciz, işçinin rızası olmaksızın, onun cinselliğini hedef alan her türlü sözlü, fiziksel veya davranışsal eylemdir.
İstifa Tazminatı Hesaplanması
İstifa tazminatı, işçinin kıdem süresi ve son brüt ücreti dikkate alınarak hesaplanır. İşçinin kıdem süresi, işyerinde en az bir yıl çalışmış olması halinde bir yıldan, 30 yıla kadar olan süre için hesaplanmaktadır.
İstifa tazminatı, işçinin son brüt ücretinin, kıdem süresine göre belirlenen katsayı ile çarpılması sonucunda hesaplanır.
İstifa Tazminatı Talebi
İstifa tazminatı talebi, işçi tarafından işverene yazılı olarak bildirilmelidir. İşveren, işçinin talebini en geç bir ay içinde yerine getirmek zorundadır. İşverenin talebi yerine getirmemesi halinde, işçi dava açarak kıdem tazminatını talep edebilir.
İstifa Tazminatı Davası
İstifa tazminatı davası, işçinin işyerinin bulunduğu yerdeki