İşyerinde Psikolojik Bozukluk ve Tazminat Hakkı
İşyerinde psikolojik bozukluk, işçinin işyerindeki çalışma koşullarından kaynaklanan ruhsal bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık, işyerinde yaşanan stres, mobbing, ayrımcılık, şiddet veya benzeri nedenlerle ortaya çıkabilir. İşyerinde psikolojik bozukluk yaşayan işçi, bu durumun işverenin sorumluluğunda olduğunu ispatlayarak tazminat talep edebilir.
İşyerinde Psikolojik Bozukluğun İşverenin Sorumluluğunda Olması
İşyerinde psikolojik bozukluğun işverenin sorumluluğunda olması için, işverenin bu bozukluğa neden olan işyerindeki koşulları yaratması veya bu koşullara göz yumması gerekir. Örneğin, işveren işçiyi aşırı derecede stresli bir iş ortamına sokuyorsa, bu durum işçide psikolojik bozukluğa neden olabilir. İşverenin işçiyi ayrımcılığa veya şiddete maruz bırakması da psikolojik bozukluğa neden olabilir.
İşyerinde Psikolojik Bozukluğun İspatı
İşyerinde psikolojik bozukluğa neden olan işverenin sorumluluğunu ispatlamak için, işçinin öncelikle psikolojik bozukluğunun varlığını ve bu bozukluğun işyerindeki çalışma koşullarından kaynaklandığını ispatlaması gerekir. Bu ispat için, işçinin bir sağlık kuruluşundan aldığı raporlar, işyerindeki çalışma koşullarını gösteren belgeler ve tanıkların beyanları kullanılabilir.
İşyerinde Psikolojik Bozukluğun Tazminat Türleri
İşyerinde psikolojik bozukluğa neden olan işverenin sorumluluğunu ispatlayan işçi, aşağıdaki tazminat türlerini talep edebilir:
- Kıdem tazminatı: İşyerinde en az bir yıl çalışan işçinin işveren tarafından işten çıkarılmasıyla birlikte hak kazandığı tazminattır.
- İhbar tazminatı: İşverenin işçiyi işten çıkarırken önceden bildirimde bulunması gerekir. Bu bildirim süresine uyulmaması halinde işçi ihbar tazminatı talep edebilir.
- İşe iade tazminatı: İşverenin işçiyi haklı bir neden olmaksızın işten çıkarması halinde işçi, işe iade davası açabilir. Dava sonucunda işçinin işe iadesine karar verilmesi halinde, işçi işe iade tazminatı talep edebilir.
- Manevi tazminat: İşyerinde psikolojik bozukluğa neden olan işverenin işçinin manevi zararını karşılamak için ödemek zorunda olduğu tazminattır.
İşyerinde Psikolojik Bozukluk Halinde Ne Yapılmalıdır?
İşyerinde psikolojik bozukluk yaşayan işçinin öncelikle bir sağlık kuruluşuna başvurarak psikolojik bozukluğunun teşhis edilmesini ve tedavi edilmesini sağlaması gerekir. Tedavi sürecinde işçinin işyerindeki çalışma koşullarının da gözden geçirilmesi gerekir. İşyerinde psikolojik bozukluğa neden olan işverenin sorumluluğunu ispatlamak için işçinin gerekli belgeleri toplaması ve tanıkların beyanlarını alması gerekir. İşverenin sorumluluğunu ispatlayan işçi, yukarıda belirtilen tazminat türlerini talep edebilir.
İşyerinde Psikolojik Bozukluğu Önleme
İşyerinde psikolojik bozukluğun önlenmesi için işverenin gerekli önlemleri alması gerekir. Bu önlemler arasında şunlar sayılabilir:
- İşyerinde stresi azaltacak önlemler almak
- İşçilere ayrımcılık ve şiddete karşı eğitimler vermek
- İşçilerin çalışma koşullarını iyileştirmek
İşverenin bu önlemleri alması, işyerinde psikolojik bozukluğun ortaya çıkmasını önlemeye yardımcı olacaktır.
İşyerinde Psikolojik Bozukluk Nedenleri
İşyerinde psikolojik bozukluğa neden olan başlıca faktörler şunlardır:
- Stres: İşyerinde aşırı derecede stresli bir çalışma ortamı, işçilerde psikolojik bozukluğa neden olabilir.
- Mobbing: İşyerinde işçilere karşı uygulanan psikolojik taciz, işçilerde psikolojik bozukluğa neden olabilir.
- Ayrımcılık: İşyerinde işçilere karşı uygulanan ayrımcılık, işçilerde psikolojik bozukluğa neden olabilir.
- Şiddet: İşyerinde işçilere karşı uygulanan şiddet, işçilerde psikolojik bozukluğa neden olabilir.
İşyerinde Psikolojik Bozukluğun Belirtileri
İşyerinde psikolojik bozukluğa sahip işçilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Depresyon: İştahsızlık, uykusuzluk, ilgi kaybı, isteksizlik, suçluluk duygusu, öz güven kaybı, intihar düşünceleri
- Anksiyete: Endişe, huzursuzluk, gerginlik, panik atak, uyku bozuklukları, konsantrasyon güçlüğü
- Stres: Sinirlilik, agresiflik, baş ağrısı,