Kaç Yıl Çalışınca Tazminat Alınır?
Kıdem tazminatı, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrılması durumunda, işveren tarafından işçiye ödenmesi gereken bir hak olarak düzenlenmiştir.
Türkiye’de kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin işverene bağlı olarak en az bir yıl çalışması gerekmektedir. İşçi, işverenin işyerinde bir yıldan daha az süre ile çalışmış ise kıdem tazminatı alması mümkün değildir.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin son ücreti esas alınır. İşçinin ücreti, kıdem tazminatı tavanı olan 7.200 TL’yi geçemez. Kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı = (İşçinin son ücreti) * (İşçinin kıdem süresi) * (1/30)
Örneğin, bir işçinin son ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 5 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL) * (5 yıl) * (1/30)
= 833,33 TL
Kıdem tazminatı, iş akdinin feshi halinde işçiye ödenir. İş akdi, işçinin kendi isteğiyle, işverenin haklı nedenle, işverenin geçerli nedenle veya işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle feshedilebilir.
İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, kıdem tazminatı ödenmesi için işçinin işverene en az 2 hafta önceden ihbarda bulunması gerekir. İşçi, ihbar süresine uymazsa, ihbar süresine ilişkin ücret tutarında tazminat ödemek zorundadır.
İşverenin haklı nedenle iş akdini feshetmesi durumunda, kıdem tazminatı ödenmesi zorunludur. İşverenin haklı nedenle iş akdini feshetmesi için, işçinin iş akdinin esaslı ihlali veya işverenin işletmenin normal işleyişinin devamı için zorunlu olması gerekmektedir.
İşverenin geçerli nedenle iş akdini feshetmesi durumunda, kıdem tazminatı ödenmesi için işçinin fesih tarihinde 18 yaşını doldurmuş olması ve en az 1 yıl kıdemli olması gerekir.
İşçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle işverenin iş akdini feshetmesi durumunda, kıdem tazminatı ödenmesi zorunlu değildir. İşçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı, işverenin iş akdinin devamını çekilmez hale getirmesi gerekmektedir.
Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan en önemli alacaklarından biridir. İşçi, kıdem tazminatı alacağının ödenmemesi durumunda, yasal yollara başvurarak alacağını tahsil edebilir.
Kıdem Tazminatı Almanın Diğer Şartları
Kıdem tazminatı almanın diğer şartları şu şekildedir:
- İşçinin işverene bağlı olarak çalışması gerekir.
- İşçinin işverene bağlı olarak çalışması, iş sözleşmesi veya hizmet akdi ile düzenlenmiş olmalıdır.
- İşçinin işverene bağlı olarak çalışması, en az bir yıl süre ile olmalıdır.
- İşçinin işverene bağlı olarak çalışması, işçinin işverenin işyerinde fiilen çalışarak gerçekleşmelidir.
Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Süresi
Kıdem tazminatı talebi, bir zamanaşımı süresine tabidir. Kıdem tazminatı zamanaşımı süresi iş akdinin feshinden itibaren 5 yıldır. Bu süre içinde kıdem tazminatı talebinde bulunulmazsa, işçinin kıdem tazminatı alacağı zamanaşımına uğrar.
Kıdem Tazminatı ile İlgili Diğer Hususlar
- Kıdem tazminatı, işçinin ücretinden ayrı bir hak olarak düzenlenmiştir. İşçinin ücreti ödenmemiş olsa bile, kıdem tazminatı ödenmesi zorunludur.
- Kıdem tazminatı, işçinin sigortalılık süresine dahildir. İşçinin kıdem tazminatı ödenmesi nedeniyle sigorta primleri işçi tarafından ödenmez