Kendi Çıkan İşçi Tazminat Alabilir mi?
Kural olarak, kendi isteğiyle işten ayrılan yani istifa eden işçinin kıdem tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır. Bu, İş Kanunu’nun 14. maddesinde açıkça belirtilmiştir. Ancak haklı bir sebep ileri sürülerek işten ayrılma durumunda, istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir.
Haklı Sebepler
İş Kanunu’nda haklı nedenle istifa sayılabilecek bazı durumlar sayılmıştır. Bunlar, işçinin kişiliğine veya sağlığına yönelik saldırılar, işverenin işçiye karşı ağır ve haksız fiilleri, işçinin işini güvencesiz hale getirecek değişiklikler yapılması, işçinin ücretinin veya diğer haklarının ödenmemesi veya eksik ödenmesi, işçinin sendikal faaliyetlerinin engellenmeye çalışılması gibi durumlar olabilir.
Bu durumların yanı sıra, Yargıtay kararlarında da bazı durumlar haklı nedenle istifa olarak kabul edilmiştir. Örneğin, işçinin mobbinge uğraması, işverenin işçiyi yıldırmaya çalışması, işçinin işyerinde güvensiz hissetmesi, işçinin işyerinde psikolojik veya fiziksel şiddet görmesi gibi durumlar haklı nedenle istifa olarak kabul edilebilmektedir.
İstifa Dilekçesi
İşçi, haklı bir nedenle istifa ettiğinde, bu durumu istifa dilekçesinde açıkça belirtmelidir. Dilekçede, işçinin haklı neden olarak ileri sürdüğü hususlar ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
İhbar Süresi
İşçi, haklı nedenle istifa etse bile, işverene ihbar süresine uymakla yükümlüdür. İhbar süresi, işçinin işyerindeki kıdemine göre değişmektedir.
İşçinin kıdemi
İhbar süresi
0-6 ay
2 hafta
6-18 ay
4 hafta
18-30 ay
6 hafta
30-48 ay
8 hafta
48 ay üzeri
12 hafta
İşçi, ihbar süresine uymadan işten ayrılırsa, işverene ihbar tazminatı ödemek zorunda kalacaktır.
Tazminat Talebi
İşçi, haklı nedenle istifa ettiğini ve ihbar süresine uyduğunu ispatlayabilirse, işverene karşı kıdem tazminatı talebinde bulunabilir. İşveren, işçinin haklı nedenle istifa ettiğini kabul etmezse, işçi mahkemeye başvurarak kıdem tazminatının tahsili için dava açabilir.
Yargıtay Kararları
Yargıtay, haklı nedenle istifa konusunda işçinin lehine kararlar vermektedir. Örneğin, Yargıtay’ın bir kararında, işçinin işyerinde psikolojik şiddet gördüğü gerekçesiyle istifa etmesi haklı nedenle istifa olarak kabul edilmiştir.
Yine Yargıtay’ın bir kararında, işçinin mobbinge uğraması nedeniyle işyerinden ayrılması haklı nedenle istifa olarak kabul edilmiştir.
Bu kararlar doğrultusunda, işçinin haklı nedenle istifa ettiğine dair yeterli delil sunması durumunda, mahkemeler işçinin kıdem tazminatının tahsili talebini kabul etmektedir.
Sonuç
Kural olarak, kendi isteğiyle işten ayrılan işçinin kıdem tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır. Ancak haklı bir sebep ileri sürerek işten ayrılan işçi kıdem tazminatı alabilir. İşçinin haklı nedenle istifa ettiğini ispatlayabilmesi için, bu durumu istifa dilekçesinde açıkça belirtmesi ve işyerinde yaşanan olayların delillerini toplaması gerekmektedir.