Kendi İsteğiyle İşten Ayrılma Tazminatı
İş Kanunu’na göre, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, işçiye ihbar tazminatı ödenmez. Bu, işçinin işten ayrılma nedeninin önemsiz olduğu anlamına gelir. İşçi, işyerinden memnun olmadığı için, daha iyi bir iş bulduğu için veya başka herhangi bir nedenle işten ayrılsa bile, ihbar tazminatı almaya hak kazanamaz.
Ancak, işçinin işten ayrılmasının işverenin kusurundan kaynaklanması durumunda, işçiye ihbar tazminatı ödenmesi gerekir. Örneğin, işveren işçiye mobbing uygulamışsa, işçiye haksız yere işten çıkarmışsa veya işçinin iş sözleşmesini haksız yere feshetmişse, işçiye ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.
İşverenin kusurundan kaynaklanan işten ayrılmalarda, işçiye ödenecek ihbar tazminatı miktarı, işçinin kıdem süresine göre hesaplanır. İşçinin kıdem süresi 1 yıldan az ise, ihbar tazminatı 30 günlük ücreti kadardır. İşçinin kıdem süresi 1 yıldan fazla ise, ihbar tazminatı, işçinin kıdem süresine göre kademeli olarak artar.
İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda, işverene bildirim süresi vermesi gerekir. Bildirim süresi, işçinin kıdem süresine göre değişir. İşçinin kıdem süresi 1 yıldan az ise, bildirim süresi 2 haftadır. İşçinin kıdem süresi 1 yıldan fazla ise, bildirim süresi 4 haftadır.
İşçi, bildirim süresine uymadan işten ayrılırsa, işverene bildirim süresinin ücreti kadar tazminat ödemek zorundadır. Örneğin, işçinin kıdem süresi 1 yıldan fazla ise ve bildirim süresine uymadan işten ayrılırsa, işverene 4 haftalık ücreti kadar tazminat ödemek zorundadır.
Kendi İsteğiyle İşten Ayrılma Tazminatı Talep Etme
İşçi, kendi isteğiyle işten ayrılmasına rağmen ihbar tazminatı talep etmek istiyorsa, işverene ihbar tazminatı talebini yazılı olarak bildirmelidir. İhbar tazminatı talebinde, işçinin kıdem süresi, bildirim süresi ve talep ettiği ihbar tazminatı miktarı belirtilmelidir.
İşveren, işçinin ihbar tazminatı talebini kabul etmek zorunda değildir. İşveren, işçinin ihbar tazminatı talebini reddederse, işçi, ihbar tazminatı alacağı için iş mahkemesine dava açabilir.
İş mahkemesi, işçinin ihbar tazminatı talebini haklı bulursa, işçiye ihbar tazminatı ödenmesine karar verir. İş mahkemesinin kararı kesindir ve temyiz edilemez.
Kendi İsteğiyle İşten Ayrılma Tazminatı Hesaplama
Kendi isteğiyle işten ayrılma tazminatı, işçinin kıdem süresine göre hesaplanır. İşçinin kıdem süresi 1 yıldan az ise, ihbar tazminatı 30 günlük ücreti kadardır. İşçinin kıdem süresi 1 yıldan fazla ise, ihbar tazminatı, işçinin kıdem süresine göre kademeli olarak artar.
İşçinin kıdem süresi 1 yıldan fazla ise, ihbar tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
İhbar tazminatı = (İşçinin 1 günlük ücreti) x (Kıdem süresi)
İşçinin 1 günlük ücreti, işçinin son 30 günlük ücreti ortalaması ile hesaplanır.
Örnek:
Bir işçinin kıdem süresi 2 yıldır ve son 30 günlük ücreti ortalaması 5.000 TL ise, işçinin ihbar tazminatı aşağıdaki şekilde hesaplanır:
İhbar tazminatı = (5.000 TL) x (2)
İhbar tazminatı = 10.000 TL
Sonuç
Kendi isteğiyle işten ayrılma tazminatı, işçinin kendi isteğiyle işten ayrılması durumunda ödenmeyen bir tazminat türüdür. Ancak, işçinin işten ayrılmasının işverenin kusurundan kaynaklanması durumunda, işçiye ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.
İşverenin kusurundan kaynaklanan işten ayrılmalarda, işçiye ödenecek ihbar tazminatı miktarı, işçinin kıdem süresine göre hesaplanır. İşçinin kıdem süresi 1