Kıdem ve İhbar Tazminatı
Kıdem ve ihbar tazminatı, iş sözleşmesinin işçinin veya işverenin haklı bir nedene dayanmaksızın feshi halinde, işçiye ödenmesi gereken maddi haklar olarak tanımlanabilir. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İhbar tazminatı ise, işçinin iş sözleşmesini haklı bir nedene dayanmaksızın feshetmesi halinde, işverene ödenmesi gereken bir tazminattır.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatının amacı, işçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca kazandığı kıdeminin karşılığını ödemek ve işçinin işyerinde edindiği deneyim ve becerilerden yararlanması nedeniyle işverene sağladığı faydaların tazminini sağlamaktır.
Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin işyerinde en az bir yıl çalışması gerekir. İşçi, işyerinde bir yıldan fazla çalışmışsa, her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden kıdem tazminatı alır. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl ocak ve temmuz aylarında güncellenir. 2023 yılı Temmuz ayı itibariyle kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir.
Kıdem tazminatına hak kazanmanın şartları şunlardır:
- İşçinin işyerinde en az bir yıl çalışması
- İşçinin iş sözleşmesinin işverenin haklı bir nedene dayanmaksızın feshi
- İşçinin emeklilik şartlarını yerine getirmiş olması veya emeklilik için ilgili kuruma toptan ödeme ya da maaş bağlanması için müracaat etmiş olması
Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin iş sözleşmesinin işverenin haklı bir nedene dayanmaksızın feshi gerekir. İşverenin haklı bir nedene dayanarak iş sözleşmesini feshetmesi halinde işçi kıdem tazminatı alamaz. İşverenin haklı bir nedene dayanarak iş sözleşmesini feshetmesi halinde bunlara örnek olarak şunlar verilebilir:
- İşçinin iş sözleşmesinde belirtilen işyerinde veya görevinde çalışamayacak durumda olması
- İşçinin iş sözleşmesinde belirtilen işyerinde veya görevinde çalışamayacak şekilde sağlık durumunun bozulması
- İşçinin iş sözleşmesinde belirtilen işyerinde veya görevinde çalışamayacak şekilde hapis cezasına mahkûm olması
- İşçinin iş sözleşmesinde belirtilen işyerinde veya görevinde çalışamayacak şekilde özürlü olması
İşçinin iş sözleşmesini haklı bir nedene dayanmaksızın feshetmesi halinde, işçi işverene ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
Kıdem Tazminatı Hesaplanması
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti esas alınır. İşçinin brüt ücretine ikramiye, prim, ücrete dahil diğer ödemeler gibi tüm ödemeler dahil edilir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl ocak ve temmuz aylarında güncellenir. 2023 yılı Temmuz ayı itibariyle kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir.
Kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı tutarı = İşçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti * İşçinin işyerinde çalıştığı tam yıl sayısı
Örneğin, bir işçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti 10.000 TL ise ve işçi işyerinde 5 yıl çalışmışsa, işçinin kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı tutarı = 10.000 TL * 5 = 50.000 TL
Kıdem tazminatı hesaplanırken kıdem tazminatı tavanı dikkate alınır. Bu durumda, işçinin işyerinde çalıştığı tam yıl sayısı 50.000 TL’yi aşmışsa, işçiye ödenecek kıdem tazminatı tutarı 50.000 TL’dir.
İhbar Tazminatı
İhbar tazminatının amacı, iş sözleşmesinin işçinin veya işverenin haklı bir