Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, bir işyerinde en az bir yıl çalışan işçinin, işveren tarafından işten çıkarıldığı veya emekli olduğu takdirde, çalıştığı her yıl için brüt ücreti üzerinden hesaplanan bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin kıdem süresini ve brüt ücretini dikkate alarak hesaplanır.
Kıdem Tazminatı Hakkı Kimlere Aittir?
Kıdem tazminatı hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olan tüm işçilere aittir. Bu kapsamda, özel sektörde çalışan işçilerin yanı sıra, kamu kurum ve kuruluşlarında da çalışan işçiler kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar.
Kıdem Tazminatı Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Kıdem tazminatı hesaplaması, işçinin çalıştığı her yıl için brüt ücretinin 30’a bölünmesi ve çıkan sonucun işçinin kıdem süresine çarpılmasıyla yapılır. Kıdem tazminatı hesaplamasında kullanılan brüt ücret, işçinin iş sözleşmesinde belirtilen ücrettir. İşçinin ücretinde, asgari geçim indirimi, aile yardımı gibi vergi ve sosyal güvenlik kesintileri yapılmadan önceki tutar esas alınır.
Örneğin, bir işçinin brüt ücreti 5.000 TL ise ve kıdem süresi 10 yıl ise, kıdem tazminatı tutarı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5.000 TL / 30 * 10 yıl
= 1666,67 TL
Kıdem Tazminatı Tavanı Nedir?
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin brüt ücreti, kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılır. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.
2021 yılında, kıdem tazminatı tavanı 1 Temmuz-31 Aralık dönemi için 8.284,51 TL, 1 Ocak-30 Haziran dönemi için ise 7.638,96 TL olarak belirlenmiştir.
Kıdem Tazminatı Ödenmesi Gereken Haller
Kıdem tazminatı, işçinin işveren tarafından işten çıkarıldığı veya emekli olduğu takdirde ödenir. İşveren, işçinin kıdem tazminatını, işten ayrıldığı veya emekli olduğu tarihten itibaren en geç 20 gün içinde ödemekle yükümlüdür.
İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde, işçi, iş mahkemesinde dava açarak kıdem tazminatını alabilir.
Kıdem Tazminatı Ödenmeyen Haller
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin aşağıdaki hallerde sona ermesi halinde ödenmez:
- İşçinin kendi isteği ile işten ayrılması.
- İşçinin sakatlanıp çalışamayacak hale gelmesi.
- İşçinin yaşlılık nedeniyle emekli olması.
- İşçinin işveren tarafından haklı nedenle işten çıkarılması.
Kıdem Tazminatı ile İlgili Diğer Hususlar
- Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İşçinin ücretinde yapılan vergi ve sosyal güvenlik kesintileri, kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınmaz.
- Kıdem tazminatı, işçinin evlilik, ölüm gibi özel nedenlerle işyerinden ayrılması halinde de ödenebilir.
- Kıdem tazminatı, işçinin vefat etmesi halinde, işçinin hak sahiplerine ödenir.
Kıdem Tazminatı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
- Kıdem tazminatı, işçiye ödenen bir tazminat mıdır, yoksa işçinin bir hakkı mıdır?
Kıdem tazminatı, işçinin bir hakkıdır. İşçi, iş sözleşmesinin belirli hallerde sona ermesi halinde, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
- Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti üzerinden mi, yoksa net ücreti üzerinden mi hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İşçinin ücretinde yapılan vergi ve sosyal güvenlik kesintileri, kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınmaz.
- Kıdem tazminatı tavanı nedir?
Kıdem tazminatı tavanı, işçinin kıdem tazminatı