Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işçinin ölümü, işverenin iflası veya işyerinin kapanması gibi nedenlerle sona ermesi halinde, işçiye işveren tarafından ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için, son aylık brüt maaşının 30’da birinden hesaplanır. Kıdem tazminatı, işçinin kıdem süresine göre hesaplanır. Kıdem süresi, işçinin ilk girdiği işyerinde çalışmaya başladığı tarihten itibaren, aynı işverenin yanında veya farklı işverenler yanında olmak üzere geçen sürenin toplamıdır.
Kıdem Tazminatı Hakkı Kimlere Aittir?
Kıdem tazminatı hakkı, iş sözleşmesi ile bir işverene bağlı olarak çalışan tüm işçilere aittir. Kıdem tazminatı hakkı, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işçinin işverene karşı bir alacağıdır.
Kıdem Tazminatı Hakkı Hangi Hallerde Ortaya Çıkar?
Kıdem tazminatı hakkı, iş sözleşmesinin aşağıdaki hallerde sona ermesi halinde ortaya çıkar:
- İşçinin ölümü
- İşverenin iflası
- İşyerinin kapanması
- İşçinin muvazzaf askerlik hizmeti nedeniyle işten ayrılması
- İşçinin emekli olması
- İşçinin işyerinde bir yılını doldurması ve işveren tarafından haklı nedenlerle işten çıkarılması
Kıdem Tazminatı Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her yıl için, son aylık brüt maaşının 30’da birinden hesaplanır. Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin son brüt maaşı esas alınır. İşçinin son brüt maaşının bilinmemesi halinde, işçinin son 12 aylık brüt maaşının ortalaması esas alınır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin kıdem süresinin tam yıl olarak hesaplanması gerekir. Örneğin, işçinin işyerinde 10 ay ve 20 gün çalışmış olması halinde, kıdem süresi 1 yıl olarak hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem tazminatı = (son brüt maaş x kıdem süresi) / 30
Kıdem Tazminatı Tavanı
Kıdem tazminatı tavan tutarı, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemez. 2023 yılı için kıdem tazminatı tavan tutarı, 23.489,83 TL’dir.
Kıdem Tazminatının Gelir Vergisinden İstisnası
Kıdem tazminatı, gelir vergisinden istisna edilmiştir. Ancak, kıdem tazminatının gelir vergisinden istisna edilebilmesi için, işçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması gerekir.
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 20 iş günü içinde ödenir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatı ödememesi halinde, işçiye her geçen gün için, tazminatın günlük 20/30’u oranında gecikme cezası ödenir.
Kıdem Tazminatı Alacaklarına Dava Açma Süresi
Kıdem tazminatı alacakları, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde dava yoluyla talep edilebilir.
Kıdem Tazminatı Davaları
Kıdem tazminatı alacakları, işçinin ikametgahı mahkemesinde veya işyerinin bulunduğu yer mahkemesinde dava yoluyla talep edilebilir. Kıdem tazminatı davaları, işçinin dava açtığı tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır.
Kıdem Tazminatı İle İlgili Diğer Hususlar
- Kıdem tazminatı, işçinin mirasçılarına da ödenir.
- Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde geçirdiği sürenin bir karşılığı olarak ödenen bir tazminattır.
- Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde verimli bir şekilde çalışmasının teşvik edilmesi amacıyla ödenen bir tazminattır.
Sonuç
Kıdem tazminatı, işçilerin işyerinde geçirdiği süre