Kıdem tazminatının caiz olup olmadığı, İslam hukukunda tartışılan bir konudur. Bu tartışmada, kıdem tazminatının asıl amacının ne olduğu, işçinin bu tazminat hakkını elde etmek için ne tür bir çaba sarf ettiği ve tazminatın miktarı gibi hususlar dikkate alınmaktadır.
Kıdem tazminatının asıl amacı, işçinin işyerinde geçirdiği süre boyunca emek ve hizmetine karşılık olarak kendisine bir güvence sağlamaktır. Bu nedenle, kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye ve kazandığı ücrete göre belirlenmektedir.
İşçinin kıdem tazminatı hakkını elde etmek için ne tür bir çaba sarf ettiği de, tazminatın caiz olup olmadığına dair bir değerlendirmede dikkate alınması gereken bir husustur. İşçi, işyerinde yaptığı çalışmalarla işverenin mal varlığına katkıda bulunur ve işverenin başarısına yardımcı olur. Bu nedenle, işçinin kıdem tazminatı hakkı, onun işyerinde yaptığı çalışmaların karşılığı olarak kabul edilebilir.
Kıdem tazminatının miktarı da, tazminatın caiz olup olmadığına dair bir değerlendirmede dikkate alınması gereken bir husustur. Kıdem tazminatının miktarı, işçinin işyerinde çalıştığı süreye ve kazandığı ücrete göre belirlenmektedir. Bu nedenle, kıdem tazminatının miktarı, işçinin emek ve hizmetine uygun olmalıdır.
Kıdem tazminatının caiz olup olmadığına dair farklı görüşler
İslam hukukçuları, kıdem tazminatının caiz olup olmadığına dair farklı görüşlere sahiptirler.
Hanefi mezhebine göre, kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca emek ve hizmetine karşılık olarak kendisine bir güvence sağlamak amacıyla verilen bir paradır. Bu nedenle, kıdem tazminatı, işçinin emek ve hizmetine uygun olduğu sürece caizdir.
Şafi mezhebine göre, kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca işverenin mal varlığına katkıda bulunduğu için verilen bir paradır. Bu nedenle, kıdem tazminatı, işçinin işverenin mal varlığına katkısına uygun olduğu sürece caizdir.
Hanbeli mezhebine göre, kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca işverene bir zarar verdiği için verilen bir tazminattır. Bu nedenle, kıdem tazminatı, işçinin işverene verdiği zarara uygun olduğu sürece caizdir.
Maliki mezhebine göre, kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca işverene bir fayda sağladığı için verilen bir karşılıktır. Bu nedenle, kıdem tazminatı, işçinin işverene sağladığı faydaya uygun olduğu sürece caizdir.
Kıdem tazminatının caiz olup olmadığına dair Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görüşü
Diyanet İşleri Başkanlığı, kıdem tazminatının caiz olup olmadığına dair şu görüşe sahiptir:
“İşçinin işyerinde çalıştığı süre boyunca emek ve hizmetine karşılık olarak işveren tarafından kendisine verilen kıdem tazminatı, işçinin emek ve hizmetine uygun olduğu sürece caizdir.”
Bu görüş, yukarıda açıklanan Hanefi, Şafii ve Hanbeli mezheplerinin görüşlerine paraleldir.
Sonuç
Kıdem tazminatının caiz olup olmadığı, İslam hukukunda tartışılan bir konudur. Bu konuda farklı görüşler olmakla birlikte, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görüşü, kıdem tazminatının işçinin emek ve hizmetine uygun olduğu sürece caiz olduğu yönündedir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde geçirdiği süre boyunca emek ve hizmetine karşılık olarak kendisine verilen bir güvencedir. Bu nedenle, kıdem tazminatının işçinin emek ve hizmetine uygun olması, tazminatın caiz olması için önemli bir şarttır.