Kıdem tazminatı, işverenin, iş sözleşmesini ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı olarak feshetmesi veya işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi halinde, işçiye işyerinde çalışmış olduğu her tam yıl için, 30 günlük ücreti tutarında ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde kazandığı kıdemine karşılık olarak ödenen bir tazminattır ve işçinin işyerindeki güvencesini sağlamaya yöneliktir.
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için, işçinin aşağıdaki şartları taşıması gerekir:
- İş Kanunu kapsamında işçi olarak kabul edilmesi
- Aynı işverenin işyerinde en az 1 yıl süre ile çalışması
- İş sözleşmesinin belirli bir süre için yapılmaması
Kıdem tazminatına hak kazanabilmek için işçinin işyerinde en az 1 yıl çalışması gerekir. İşçi, işyerinde 1 yıldan daha az süre çalışmışsa kıdem tazminatı alamaz.
İş sözleşmesinin belirli bir süre için yapılmaması da kıdem tazminatına hak kazanmak için gerekli bir şarttır. İş sözleşmesi, belirli bir süre için yapılmışsa, işçi bu sürenin dolması halinde kıdem tazminatı alamaz.
Kıdem tazminatına hak kazanmanın diğer şartları şu şekilde sıralanabilir:
- İşçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı olarak feshi
- İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshi
- İşçinin emekli olması
- İşçinin ölümü
İşverenin, iş sözleşmesini ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı olarak feshetmesi halinde, işçi kıdem tazminatına hak kazanır. İşverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı olarak iş sözleşmesini feshetmesi, işçinin kişilik haklarına saldırı, işçinin işyerinde haksız yere işten çıkarılması gibi hallerde gerçekleşebilir.
İşçinin, iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi halinde de kıdem tazminatına hak kazanır. İşçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesi, işverenin işçinin ücretini ödememesi, işçiye kötü muamele yapması, işçiyi işyerinde haksız yere işten çıkarması gibi hallerde gerçekleşebilir.
İşçinin emekli olması halinde de kıdem tazminatına hak kazanır. İşçi, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshederse, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İşçinin ölümü halinde de kıdem tazminatı almaya hak kazanan kişiler vardır. İşçinin eşi, çocukları ve anne ve babası, işçinin ölümü halinde kıdem tazminatı alabilir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde kazandığı kıdemine karşılık olarak ödenen bir tazminat olduğundan, kıdem tazminatının miktarı işçinin işyerinde kazandığı ücrete göre belirlenir. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için, 30 günlük ücreti tutarında ödenir.
Kıdem tazminatının hesaplanması şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı = İşçinin ücreti * İşçinin işyerinde çalıştığı tam yıl sayısı
Örneğin, işçinin ücreti 5.000 TL ve işyerinde çalıştığı tam yıl sayısı 5 ise, işçinin kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5.000 TL * 5 = 25.000 TL
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarında ödenir. Ancak, işçinin ücretinin aylık olarak ödenmediği durumlarda, kıdem tazminatı işçinin son 30 günlük ücretine göre hesaplanır.
Kıdem tazminatı, işçinin işverene yazılı olarak başvurması halinde ödenir. İşçi, kıdem tazminatı talebini işverene bildirmek için ihbar süresi içinde veya ihbar süresinin bitiminden itibaren en geç 1 ay içinde başvuruda bulunmalıdır.
İşveren, işçinin kıdem tazminatı talebini haklı bir neden olmadan reddederse, işçi kıdem tazminatı alacağı için icra takibi başlatabilir.
**Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde kazandığı kıdemine karşılık olarak ödenen bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerindeki güvencesini sağlamaya yönelik bir tazminattır