Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir nedene dayanmaksızın feshedilmesi durumunda, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatının amacı, işçinin işsiz kalmasının yarattığı ekonomik kaybın bir kısmını karşılamaktır.
Kıdem Tazminatı Hesaplanması
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti, hizmet süresi ve kıdem tazminatı tavanı dikkate alınarak hesaplanır.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Formülü
Kıdem tazminatı = (Son brüt ücret * Hizmet süresi * 30) / 300
Formülde yer alan terimlerin açıklaması şu şekildedir:
- Son brüt ücret: İşçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte aldığı son brüt ücrettir.
- Hizmet süresi: İşçinin işverene bağlı olarak çalıştığı süredir.
- Kıdem tazminatı tavanı: İşçiye ödenecek en yüksek kıdem tazminatını gösteren tutardır.
Son Brüt Ücret Nasıl Hesaplanır?
Son brüt ücret, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihte aldığı son aylık ücretidir. Bu ücrete, işçinin iş sözleşmesinde yer alan sabit ücreti, varsa ikramiye, prim, fazla mesai gibi ek kazançları da dahil edilir.
Hizmet Süresi Nasıl Hesaplanır?
Hizmet süresi, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı süredir. Bu süreye, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı tüm süreler dahil edilir. Ancak, kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin iş sözleşmesinin askıda kaldığı süreler dikkate alınmaz.
Kıdem Tazminatı Tavanı Nedir?
Kıdem tazminatı tavanı, işçiye ödenecek en yüksek kıdem tazminatını gösteren tutardır. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon oranına göre güncellenir.
2023 yılı kıdem tazminatı tavanı
2023 yılı kıdem tazminatı tavanı, 2022 yılı enflasyon oranına göre 28.259,50 TL olarak belirlenmiştir.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Örneği
Bir işçinin iş sözleşmesi, 30.09.2023 tarihinde işveren tarafından haklı bir nedene dayanmaksızın feshedilmiştir. İşçinin son brüt ücreti 5.000 TL, hizmet süresi 10 yıl ve kıdem tazminatı tavanı 28.259,50 TL’dir. Bu durumda, işçinin alacağı kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = (5.000 TL * 10 * 30) / 300
= 50.000 TL
Kıdem Tazminatı Ödemesi
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçiye ödenir. Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren en geç 20 gün içinde ödenmelidir. İşverenin bu süre içinde kıdem tazminatını ödememesi durumunda, işçiye gecikme tazminatı ödemesi gerekir.
Kıdem Tazminatı Vergilendirilmesi
Kıdem tazminatı, işçinin elde ettiği bir gelir olarak vergilendirilir. Ancak, kıdem tazminatının tavan tutarı kadar olan kısmı vergiden muaftır. 2023 yılı için kıdem tazminatı vergi muafiyeti tutarı 28.259,50 TL‘dir.
Kıdem Tazminatı Alamayan İşçiler
İş sözleşmesi, işçinin kendi isteği ile feshedilmesi, iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir nedene dayanılarak feshedilmesi, işçinin emekli olması, iş sözleşmesinin belirli süreli olarak yapılması ve bu sürenin dolması gibi nedenlerle sona erebilir. Bu durumlarda, işçi kıdem tazminatı alamaz.
Kıdem Tazminatı Davaları
İşveren tarafından kıdem tazminatı ödenmemesi durumunda, işçi kıdem tazminatı alacağı için dava açabilir. Kıdem tazminatı davaları, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren 1 yıl