Kıdem Tazminatı Muhasebe Kaydı
Kıdem tazminatı, bir işverenin, iş sözleşmesi devam ederken işçiye iş kanunu hükümlerine göre ödediği tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır.
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçinin işten ayrılması halinde ödenir. İşveren, işçinin işten ayrılmasından önce kıdem tazminatı karşılığı ayırabilir veya kıdem tazminatını ödemeyi tercih edebilir.
Kıdem Tazminatı Karşılığı Muhasebe Kaydı
İşveren, işçinin işten ayrılması halinde ödenmesi gereken kıdem tazminatı tutarını önceden tahmin ederek bu tutara karşılık olarak bir hesap ayırabilir. Bu hesap, “Kıdem Tazminatı Karşılığı” hesabıdır.
Kıdem tazminatı karşılığı ayrılırken, ilgili gider hesabının borcuna, “Kıdem Tazminatı Karşılığı” hesabının alacağına kayıt yapılır. Örneğin, bir işçinin 10 yıllık kıdemi olduğu ve aylık brüt ücretinin 5.000 TL olduğu varsayıldığında, kıdem tazminatı karşılığı aşağıdaki gibi muhasebeleştirilir:
654-Karşılık Giderleri
372-Kıdem Tazminatı Karşılığı
50.000 TL
Kıdem Tazminatı Ödeme Muhasebe Kaydı
İşveren, işçinin işten ayrılması halinde kıdem tazminatı ödemesi yapar. Bu ödeme yapılırken, “Kıdem Tazminatı Karşılığı” hesabının alacak tarafı kapatılır ve “Genel Yönetim Giderleri” hesabının borcuna kayıt yapılır. Örneğin, yukarıdaki örnekte işçinin işten ayrıldığı ve kıdem tazminatı olarak 50.000 TL aldığı varsayıldığında, kıdem tazminatı ödemesi aşağıdaki gibi muhasebeleştirilir:
770-Genel Yönetim Giderleri
372-Kıdem Tazminatı Karşılığı
50.000 TL
Kıdem Tazminatı Karşılığının İptali
İşçi, işyerinde çalıştığı süre boyunca kıdem tazminatı karşılığı ayrılmış olsa bile, işten ayrıldığı tarihte kıdem tazminatı hak etmeyebilir. Örneğin, işçi iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmiş olabilir veya iş sözleşmesi süresinin dolmasından önce işveren tarafından fesh edilmiş olabilir. Bu gibi durumlarda, kıdem tazminatı karşılığı iptal edilir.
Kıdem tazminatı karşılığı iptal edilirken, “Kıdem Tazminatı Karşılığı” hesabının alacak tarafı kapatılır ve “Konusu Kalmayan Karşılıklar” hesabının borcuna kayıt yapılır. Örneğin, yukarıdaki örnekte işçinin işten ayrıldığı tarihte kıdem tazminatı hak etmediği ve kıdem tazminatı karşılığının 50.000 TL olduğu varsayıldığında, kıdem tazminatı karşılığının iptali aşağıdaki gibi muhasebeleştirilir:
644-Konusu Kalmayan Karşılıklar
372-Kıdem Tazminatı Karşılığı
50.000 TL
Kıdem Tazminatı Muhasebesinin Vergisel Boyutu
Kıdem tazminatı, vergi mevzuatımızda “Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler (KKEG)” olarak kabul edilmektedir. Bu nedenle, kıdem tazminatı karşılıkları, fiilen ödenmesi gerçekleşene kadar KKEG olarak muhasebeleştirilir.
Kıdem tazminatı ödenmesi durumunda, bu ödemeden önce ayrılan kıdem tazminatı karşılıkları, “Konusu Kalmayan Karşılıklar” hesabına gelir yazılarak kapatılır. Bu tutar, kurumlar vergisi beyannamesinde indirim olarak dikkate alınır.
Sonuç olarak, kıdem tazminatı muhasebesi aşağıdaki gibi özetlenebilir:
- Kıdem tazminatı karşılığı, işçinin işten ayrılması halinde ödenmesi gereken kıdem tazminatı tutarına karşılık olarak ayrılan bir hesaptır.
- Kıdem tazminatı karşılığı ayrılırken, ilgili gider hesabının borcuna, “Kıdem Tazminatı Karşılığı” hesabının alacağına kayıt yapılır.
- Kıdem tazminatı ödemesi yapılırken, “Kıdem Tazminatı Karşılığı” hesabının alacak tarafı kapatılır ve “Genel Yönetim Giderleri” hesabının borcuna kayıt yapılır.
- İşçi