Kıdem Tazminatı Nasıl Alınır?
Kıdem tazminatı, bir işçinin iş yerindeki hizmet süresine göre hesaplanan ve işten ayrılırken kendisine ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin iş yerindeki kıdem süresinin en az bir yıl olması halinde ödenir.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = İşçinin son brüt ücreti * İşçinin kıdem süresi * 0.08
Örneğin, bir işçinin son brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 5 yıl ise, işçinin kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 5.000 TL * 5 yıl * 0.08
= 2.000 TL
Kıdem tazminatı, işçinin işten ayrılış şekline göre farklılık gösterebilir. İşçi kendi isteğiyle işten ayrılırsa, kıdem tazminatını tam olarak alır. İşveren tarafından işten çıkarılırsa, kıdem tazminatı bir yıllık ücretini geçemez.
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren en geç 20 gün içinde ödenmelidir. İşveren bu süre içinde kıdem tazminatını ödemezse, işçiye yasal faiz uygulanır.
Kıdem tazminatı almak için işçinin yapması gerekenler şunlardır:
- İşyerinden ayrılırken işverene bir dilekçe ile kıdem tazminatını talep etmesi gerekir.
- Dilekçede, işçinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası, işyerinin adı, işyeri adresi, iş yerindeki görevi, kıdem süresi ve talep edilen kıdem tazminatı miktarı belirtilmelidir.
- Dilekçeye, işçinin kimliğini kanıtlayan bir belge (nüfus cüzdanı, ehliyet vb.) ve işyerinden alınan hizmet belgesi eklenmelidir.
İşveren, işçinin talebini reddederse, işçi kıdem tazminatını almak için dava açabilir. Dava, işçinin işyerinin bulunduğu yerdeki iş mahkemesinde açılır.
Kıdem tazminatı davasında işçi, işverene karşı aşağıdaki taleplerde bulunabilir:
- Kıdem tazminatı
- Kıdem tazminatı alacağına ilişkin yasal faiz
- Yargılama giderleri
Kıdem tazminatı davası, işçinin işyerinden ayrıldığı tarihten itibaren en geç 5 yıl içinde açılmalıdır. Dava bu süre içinde açılmazsa, işçinin kıdem tazminatı hakkı düşer.
Kıdem tazminatı davasında, işçinin aşağıdaki hususları ispatlaması gerekir:
- İşyerinde çalıştığı süre
- İşyerinde çalıştığı süre boyunca aldığı ücret
- İşveren tarafından işten çıkarıldığı
İşçinin bu hususları ispatlayabilmesi için, işyerinden alınan hizmet belgesi, maaş bordrosu, işe giriş çıkış bildirgesi, tanık beyanları gibi delilleri sunması gerekir.
Kıdem tazminatı davasında, işçinin haklı bulunması halinde, mahkeme işçi lehine karar verir ve işçiye kıdem tazminatı ile yasal faiz ve yargılama giderlerini öder.
Kıdem tazminatı ile ilgili bazı önemli hususlar şunlardır:
- Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan bir alacağıdır. Bu nedenle, işçinin işverene karşı bir borcu varsa, kıdem tazminatı bu borcun mahsubuna gidebilir.
- Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde edindiği beceri ve deneyimlerin karşılığıdır. Bu nedenle, işçinin işyerinde edindiği beceri ve deneyimleri başka bir işyerinde kullanması halinde, kıdem tazminatı miktarı azalabilir.
- Kıdem tazminatı, işçinin emeklilik hakkı kazanmak için gerekli prim gün sayısının hesaplanmasında dikkate alınır.
Kıdem tazminatı, işçinin iş hayatındaki en önemli haklarından biridir. Bu nedenle, işçilerin kıdem tazminatı hakları konusunda bilinçli olması ve hak arama yollarını bilmesi önemlidir.