Kıdem Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedilmesi veya işçinin işverenin ölümü, iflası veya konkordato ilan etmesi gibi nedenlerle iş sözleşmesinin sona ermesi halinde işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan sadakatini ve işyerindeki emeğini ödüllendirmek amacıyla ödenir.
Kıdem Tazminatına Hak Kazanma Şartları
Kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin aşağıdaki şartları yerine getirmesi gerekir:
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak feshedilmesi veya işçinin işverenin ölümü, iflası veya konkordato ilan etmesi gibi nedenlerle iş sözleşmesinin sona ermesi
- İşçinin işyerinde en az bir yıl çalışmış olması
- İşçinin 18 yaşını doldurmuş olması
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı her yıl için bir aylık brüt ücreti tutarında hesaplanır. Bir yıla tamamlanmayan aylar da tam yıl olarak kabul edilir.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = (Brüt ücret x İşçinin çalıştığı yıl sayısı x 30) / 365
Bu formülde yer alan terimler şu şekilde açıklanabilir:
- Brüt ücret: İşçinin aldığı aylık ücretin vergi ve diğer kesintilerden önceki hali anlamına gelir.
- İşçinin çalıştığı yıl sayısı: İşçinin işe başladığı tarihten itibaren çalıştığı tam yıl sayısını ifade eder.
- 30: Bir ayda bulunan gün sayısını ifade eder.
- 365: Bir yılda bulunan gün sayısını ifade eder.
Örnek:
Bir işçinin brüt ücreti 10.000 TL ve çalıştığı yıl sayısı 5 ise, bu işçinin kıdem tazminatı 50.000 TL olacaktır.
Kıdem tazminatı = (10.000 TL x 5 x 30) / 365 = 50.000 TL
Kıdem Tazminatı Tavanı
Kıdem tazminatı tavanı, bir işçiye ödenebilecek en yüksek kıdem tazminatı tutarını ifade eder. Kıdem tazminatı tavanı, her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.
2023 yılı için kıdem tazminatı tavanı 23.489,83 TL’dir. Yani, bir işçinin kıdem tazminatı tutarı, bu rakamı geçemez.
Kıdem Tazminatının Ödenmesi
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en geç 20 iş günü içinde ödenmelidir. Bu süre içinde kıdem tazminatı ödenmezse, işçiye ayrıca en çok 2 aylık ücret tutarında gecikme tazminatı ödenir.
Kıdem tazminatı, işçinin banka hesabına veya kendisine makbuz karşılığında ödenebilir.
Kıdem Tazminatı Hesaplama Araçları
Kıdem tazminatı hesaplaması için internette birçok ücretsiz araç bulunmaktadır. Bu araçlar, işçinin brüt ücreti, çalıştığı yıl sayısı ve kıdem tazminatı tavanı bilgilerini girerek kıdem tazminatı tutarını hesaplayabilmektedir.
Kıdem Tazminatının Vergilendirilmesi
Kıdem tazminatı, işçinin ücretine ilişkin gelir vergisine tabidir. Ancak, kıdem tazminatının tavan tutarını geçmeyen kısmı gelir vergisinden istisnadır.
2023 yılı için kıdem tazminatı vergi tavan tutarı 23.489,83 TL’dir. Yani, bir işçinin kıdem tazminatı tutarı bu rakamı geçmezse, işçinin kıdem tazminatı gelir vergisinden istisnadır.
Kıdem Tazminatının İhbar Tazminatı ile Farkları
Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı, iş sözleşmesinin sona ermesi halinde işçiye ödenen tazminat türleridir. Ancak, bu iki tazminat türünün arasında bazı farklar bulunmaktadır.
Kıdem tazminatı:
- İşçinin işveren tarafından haksız olarak feshedilmesi veya işverenin ölümü, iflası veya konkordato ilan etmesi gibi nedenlerle iş