Kıdem tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı, işveren tarafından iş sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle işçiye ödenen bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı süreye göre belirlenir.
Kıdem tazminatı hesaplanırken dikkate alınan unsurlar nelerdir?
Kıdem tazminatı hesaplanırken dikkate alınan unsurlar şunlardır:
- İşçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti
- İşçinin kıdemi
- İşçinin kıdem tazminatı için yararlanacağı katsayı
Kıdem tazminatı hesaplaması nasıl yapılır?
Kıdem tazminatı hesaplaması şu şekilde yapılır:
Kıdem tazminatı = İşçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti * İşçinin kıdemi * İşçinin kıdem tazminatı için yararlanacağı katsayı
İşçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti
İşçinin iş sözleşmesinin sona erdiği tarihteki brüt ücreti, işçinin son 3 aylık brüt ücretinin ortalamasıdır.
İşçinin kıdemi
İşçinin kıdemi, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı süredir. Kıdem, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten geriye doğru hesaplanır.
İşçinin kıdem tazminatı için yararlanacağı katsayı
İşçinin kıdem tazminatı için yararlanacağı katsayı, işçinin kıdemine göre değişmektedir.
İşçinin kıdemi Katsayı
0-5 yıl 20
5-15 yıl 25
15-25 yıl 30
25 yıl üzeri 35
Örnek hesaplama
Bir işçinin iş sözleşmesi 1 Ocak 2024 tarihinde sona ermektedir. İşçinin son 3 aylık brüt ücreti ortalaması 10.000 TL’dir. İşçinin kıdemi 15 yıldır. Bu durumda işçinin kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 10.000 TL * 15 yıl * 25
Kıdem tazminatı = 375.000 TL
Kıdem tazminatı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken hususlar
Kıdem tazminatı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücretine göre hesaplanır. İşçinin aldığı maaştan yapılan kesintiler, kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmez.
- Kıdem tazminatı, işçinin işverene bağlı olarak çalıştığı süreye göre hesaplanır. İşçinin iş sözleşmesi askıda kaldığı süreler, kıdem tazminatı hesaplamasına dahil edilmez.
- Kıdem tazminatı, işçinin kıdemine göre belirlenmiş bir katsayı ile çarpılarak hesaplanır.
Kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü
Kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü, işverene aittir. İşveren, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesi halinde, işçiye kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür.
Kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünün istisnaları
Kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğünün istisnaları şunlardır:
- İşçinin kendi isteğiyle iş sözleşmesini feshetmesi
- İşçinin işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi
- İşçinin işe iade davası sonucunda işe iade edilmesi
- İşçinin işverenin işyerinde meydana gelen bir kaza nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi
Kıdem tazminatı davası
İşveren, işçiye kıdem tazminatı ödemezse, işçi kıdem tazminatı davası açabilir. Kıdem tazminatı davası, işçinin ikametgahının bulunduğu yerdeki iş mahkemesinde açılır.
Kıdem tazminatı davası, işçinin iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır.
Kıdem tazminatı davası sonucunda işçinin haklı çıkması halinde, işveren işçiye kıdem tazminatını ve faiziyle birlikte ödemek zorundadır.