Kıdem tazminatı nedir?
Kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız ve geçerli sebep olmaksızın feshi halinde, işçiye ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin kıdemine ve son brüt ücretine göre hesaplanır.
Kıdem tazminatı hakkı kimlere aittir?
Kıdem tazminatı hakkı, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, iş sözleşmesi Kanun’un 25. maddesinde sayılan nedenlerden biriyle feshedilen işçi, kıdem tazminatı almaya hak kazanır.
İş Kanunu’nun 25. maddesinde sayılan fesih nedenleri şunlardır:
- İşçinin ölümü
- İşverenin iflası, konkordato ilan etmesi veya tasfiyesi
- İşverenin işyerini kapatması
- İşverenin işçiyi işyerinde bir yıl çalıştırdıktan sonra haklı nedenle işten çıkarması
- İşçinin iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmesi
Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?
Kıdem tazminatı, işçinin brüt ücreti ve kıdem süresine göre hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplamasında brüt ücret nasıl belirlenir?
Kıdem tazminatı hesaplamasında brüt ücret, işçinin son 3 aylık brüt ücretidir. Brüt ücret, işçinin maaşına ek olarak ödenen tüm yan hakları da kapsar. Örneğin, yemek yardımı, yol yardımı, aile yardımı, giyim yardımı gibi yan haklar da kıdem tazminatı hesaplamasında dikkate alınır.
Kıdem tazminatı hesaplamasında kıdem süresi nasıl belirlenir?
Kıdem tazminatı hesaplamasında kıdem süresi, işçinin işyerinde çalıştığı süredir. Kıdem süresi, işçinin işyerinde başladığı tarih ile işten ayrıldığı tarih arasındaki süreyi kapsar.
Kıdem tazminatı hesaplama formülü
Kıdem tazminatı hesaplama formülü şu şekildedir:
Kıdem tazminatı = Brüt ücret x Kıdem süresi x %7.5
Örneğin, işçinin son 3 aylık brüt ücreti 10.000 TL ise ve kıdem süresi 10 yıl ise, kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
Kıdem tazminatı = 10.000 TL x 10 yıl x %7.5
= 75.000 TL
Kıdem tazminatı vergiye tabi midir?
Kıdem tazminatı, vergiye tabi bir ödemedir. Ancak, kıdem tazminatının brüt tutarının 30 günlük brüt ücreti aşmayan kısmı vergiden istisnadır.
Kıdem tazminatı ödemesinde zamanaşımı süresi
Kıdem tazminatı ödemesinde zamanaşımı süresi, 5 yıltır. İşveren, kıdem tazminatı ödemesini 5 yıl içinde yapmazsa, işçiye 5 yıla kadar olan brüt ücreti tutarında tazminat ödemek zorundadır.
Kıdem tazminatı hangi durumlarda ödenmez?
Kıdem tazminatı, aşağıdaki durumlarda ödenmez:
- İşçinin kendi isteğiyle işten ayrılması
- İşçinin iş sözleşmesini işverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle feshetmesi
- İşçinin iş sözleşmesini işverenin geçerli bir sebebe dayanmadan feshetmesi
Kıdem tazminatı ile ilgili davalar nereye açılır?
Kıdem tazminatı ile ilgili davalar, iş mahkemelerinde açılır. İşçi, kıdem tazminatının ödenmemesi veya eksik ödenmesi durumunda, iş mahkemesine dava açabilir.
Kıdem tazminatı ile ilgili sık sorulan sorular
- Kıdem tazminatı için işçinin işyerinde en az ne kadar süre çalışması gerekir?
İşçinin kıdem tazminatı almaya hak kazanabilmesi için işyerinde en az 1 yıl çalışması gerekir.
- Kıdem tazminatı hesaplanırken ücret dışındaki yan haklar da dikkate alınır mı?
Evet, kıdem tazminatı hesaplanırken ücret dışındaki yan haklar da dikkate alınır. Örneğin, yemek yardımı, yol yardımı, aile yardımı, giyim yardımı gibi