Kıdem ve İhbar Tazminatı Nedir?
Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı, iş hukukunda işçinin işverene karşı sahip olduğu iki önemli tazminat türüdür. Kıdem tazminatı, işçinin işverene olan sadakatini ve işyerinde geçirdiği süreyi ödüllendirmek amacıyla verilen bir tazminattır. İhbar tazminatı ise, iş sözleşmesinin işveren veya işçi tarafından feshedilmesi durumunda, kanuni bildirim sürelerine uymayan tarafın diğer tarafa ödemekle yükümlü olduğu bir tazminattır.
Kıdem Tazminatı
Kıdem tazminatı, işçinin işverene karşı sahip olduğu en önemli tazminat türüdür. İşçi, işyerinde en az bir yıl çalışmışsa, iş sözleşmesi işveren tarafından feshedilmiş olsa bile kıdem tazminatı almaya hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için, 30 günlük brüt ücreti üzerinden hesaplanır.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin brüt ücretine, kıdem tazminatına esas olan ücret olarak bakılır. Bu ücrete, işçinin temel ücreti, ikramiyeleri, primleri ve diğer tüm yan ödemeleri dahil edilir.
Kıdem tazminatı hesaplanırken, işçinin işyerinde geçirdiği süre tam yıl olarak dikkate alınır. Örneğin, işçi 11 ay 20 gün çalışmışsa, bu süre 1 yıl olarak kabul edilir.
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrıldığı tarihte yürürlükte olan asgari ücret üzerinden hesaplanır. Örneğin, işçi 2023 yılında işten ayrılmışsa, kıdem tazminatı hesaplanırken 2023 yılı için geçerli olan asgari ücret dikkate alınır.
Kıdem tazminatı, işveren tarafından işçiye ödenir. İşveren, kıdem tazminatını işçinin işten ayrıldığı tarihten itibaren en geç 20 gün içinde ödemekle yükümlüdür.
Kıdem tazminatı, işçinin işverene karşı sahip olduğu bir haktır. İşçi, kıdem tazminatını alabilmek için işverene bir ihtarname göndererek kıdem tazminatını talep edebilir. İşveren, ihtarname üzerine kıdem tazminatını ödemezse, işçi icra yoluna başvurabilir.
İhbar Tazminatı
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin işveren veya işçi tarafından feshedilmesi durumunda, kanuni bildirim sürelerine uymayan tarafın diğer tarafa ödemekle yükümlü olduğu bir tazminattır.
İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin hangi tarafça feshedildiğine göre farklılık gösterir.
İşveren tarafından yapılan fesihlerde ihbar tazminatı
İşveren tarafından yapılan fesihlerde, işveren, işçiye en az 6 iş günü önceden bildirimde bulunmak zorundadır. İşveren, bildirim süresine uymazsa, işçiye bildirim süresine ilişkin ücret kadar ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.
İşyerinde 6 aydan az çalışan işçi için bildirim süresi 2 haftadır. Bu durumda, işveren işçiye 2 hafta önceden bildirimde bulunmak zorundadır. İşveren, bildirim süresine uymazsa, işçiye 2 haftalık ücreti kadar ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.
İşyerinde 6 aydan fazla çalışan işçi için bildirim süresi, işçinin kıdemine göre artar.
İşçinin kıdemi Bildirim süresi
1 yıla kadar 2 hafta
1 yıldan 3 yıla kadar 4 hafta
3 yıldan 5 yıla kadar 6 hafta
5 yıldan fazla 8 hafta
Örneğin, bir işçi 5 yıldır aynı işyerinde çalışıyorsa, işverenin işçiye 8 hafta önceden bildirimde bulunması gerekir. İşveren, bildirim süresine uymazsa, işçiye 8 haftalık ücreti kadar ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.
İşçi tarafından yapılan fesihlerde ihbar tazminatı
İşçi tarafından yapılan fesihlerde, işçi, işverene en az 2 hafta önceden bildirimde bulunmak zorundadır. İşçi, bildirim süresine uymazsa, işverene bildirim süresine ilişkin ücret kadar ihbar tazminatı ödemekle yükümlüdür.
İşyerinde 6 aydan az çalışan işçi için bildirim süresi 1 haftadır. Bu durumda, işçi işverene 1 hafta önceden bildirim