Kişilik Haklarına Saldırıdan Dolayı Manevi Tazminat
Giriş
Kişilik hakları, insanın doğuştan sahip olduğu ve toplum içinde onu diğer varlıklardan ayıran, ona özgü nitelikleri ve değerleri ifade eden haklardır. Kişilik hakları, insanın maddi ve manevi varlığını korumak ve geliştirmek için gerekli olan haklardır. Bu haklar, kişinin yaşam hakkı, maddi ve manevi varlığını koruma hakkı, şeref ve haysiyeti, onur ve saygınlığı, düşünce ve kanaat özgürlüğü, özel ve aile hayatına saygı gibi haklardır.
Kişilik hakları, hukuk düzeni tarafından korunan haklardır. Bu hakların korunması için, hukuk düzeni çeşitli önlemler getirmiştir. Bu önlemlerden biri de manevi tazminattır. Manevi tazminat, kişilik haklarına saldırı sonucunda uğranılan manevi zararın giderilmesi için verilen bir tazminat türüdür.
Kişilik Haklarının İhlali
Kişilik haklarına saldırı, kişilik haklarının hukuka aykırı olarak ihlal edilmesidir. Kişilik haklarına saldırı, her türlü sözlü, yazılı veya fiilî davranışla gerçekleştirilebilir. Kişilik haklarına saldırının unsurları şunlardır:
- Kişilik hakkının ihlali: Kişilik haklarına saldırı, kişilik haklarının hukuka aykırı olarak ihlal edilmesidir.
- Hukuka aykırılık: Kişilik haklarına saldırı, hukuka aykırı bir davranışla gerçekleştirilmelidir.
- İhlal: Kişilik haklarına saldırı, kişilik haklarını zedelemelidir.
Manevi Tazminat
Manevi tazminat, kişilik haklarına saldırı sonucunda uğranılan manevi zararın giderilmesi için verilen bir tazminat türüdür. Manevi tazminat, maddi bir zararın karşılanması için verilen bir tazminat değildir. Manevi tazminat, kişilik haklarına saldırı sonucunda kişinin duyduğu acı, elem, üzüntü, keder, korku gibi manevi zararların giderilmesi için verilen bir tazminattır.
Manevi Tazminatın Amacı
Manevi tazminatın amacı, kişilik haklarına saldırı sonucunda uğranılan manevi zararın giderilmesidir. Manevi tazminat, kişinin uğradığı manevi zararı tam olarak gideremeyebilir. Ancak, manevi tazminat, kişinin uğradığı manevi zararın bir nebze olsun telafi edilmesine yardımcı olur.
Manevi Tazminatın Hesaplanması
Manevi tazminatın miktarı, her somut olayda farklı olarak belirlenir. Manevi tazminatın miktarının belirlenmesinde, aşağıdaki unsurlar göz önünde bulundurulur:
- Kişilik hakkının niteliği: İhlal edilen kişilik hakkının niteliği, manevi tazminatın miktarını etkileyen önemli bir unsurdur. Örneğin, yaşam hakkı, şeref ve haysiyet gibi kişilik haklarının ihlali daha fazla manevi zarara neden olur.
- Saldırının niteliği: Saldırının niteliği, manevi tazminatın miktarını etkileyen bir başka unsurdur. Örneğin, ağır ve sürekli bir saldırı daha fazla manevi zarara neden olur.
- Saldırının etkisi: Saldırının etkisi, manevi tazminatın miktarını etkileyen bir diğer unsurdur. Örneğin, saldırı sonucunda kişinin sosyal ve ailevi yaşamında olumsuz bir etki meydana gelmesi daha fazla manevi zarara neden olur.
- Saldırganın kusuru: Saldırganın kusuru, manevi tazminatın miktarını etkileyen bir unsurdur. Örneğin, kasıtlı bir saldırı daha fazla manevi zarara neden olur.
Manevi Tazminatın Talep Edilebileceği Mahkemeler
Manevi tazminat, kişilik haklarına saldırının meydana geldiği yerdeki asliye hukuk mahkemesinde talep edilebilir.
Manevi Tazminatın Reddedilmesi
Manevi tazminat talebi, aşağıdaki durumlarda reddedilebilir:
- Kişilik hakkının ihlal edilmemiş olması: Kişilik haklarına saldırının meydana gelmemiş olması halinde, manevi tazminat talebi reddedilir.
- Saldırının hukuka aykırı olmaması: Kişilik haklarına saldırının hukuka aykırı olmaması halinde, manevi tazminat talebi reddedilir.
- Saldırının kişilik hakkını zedelememesi: Kişilik haklarına saldırının kişilik hakkını zedelememesi halinde, manevi tazminat talebi reddedilir.
Manevi Tazminatın Dava Süresi
Manevi tazminat davası, kişilik hakkının ihlal edildiği tarihten itibaren 10 yıl içinde açılmalıdır.
**Manevi