Kısmi Süreli Çalışma ve Kıdem Tazminatı
Kısmi süreli çalışma, işçinin haftalık çalışma süresi, tam süreli çalışan bir işçinin haftalık çalışma süresinin yarısından az olan çalışma şeklidir. Kısmi süreli çalışma, işverenin talebi üzerine veya işçinin isteğine bağlı olarak yapılabilir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesine göre, kısmi süreli çalışan işçiler de tam süreli çalışan işçiler gibi kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarındadır.
Kısmi süreli çalışan işçilerin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, işe girdiği tarihten itibaren bir yılını doldurmuş olması gerekir. Kıdem tazminatı hesaplanırken, kısmi süreli çalışan işçinin son brüt ücreti esas alınır.
Kısmi süreli çalışan işçinin kıdem tazminatı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar şunlardır:
- Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde çalıştığı her tam yıl için 30 günlük ücreti tutarındadır. Kısmi süreli çalışan işçinin işyerinde çalıştığı sürenin tam yıla bölünmesi gerekir.
- Kıdem tazminatı hesaplanırken, kısmi süreli çalışan işçinin son brüt ücreti esas alınır.
- Kısmi süreli çalışan işçinin haftalık çalışma süresi, tam süreli çalışan bir işçinin haftalık çalışma süresinin yarısından az olmalıdır.
Kıdem Tazminatı Hesaplaması
Kıdem tazminatı hesaplanırken, aşağıdaki formül kullanılır:
Kıdem Tazminatı = (Son Brüt Ücret x Kıdem Süresi) / 30
Örneğin, bir işçinin son brüt ücreti 5.000 TL ve kıdem süresi 5 yıl ise, kıdem tazminatı tutarı aşağıdaki gibi hesaplanır:
Kıdem Tazminatı = (5.000 TL x 5 yıl) / 30
= 833,33 TL x 5
= 4.166,65 TL
Kıdem Tazminatı Alınabilecek Durumlar
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrılması durumunda aşağıdaki durumlarda alınabilir:
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi
- İşçinin iş sözleşmesini haklı bir nedene dayanarak feshetmesi
- İşçinin emekli olması
- İşçinin işyerinde ölümü
Kıdem Tazminatı Alınamayacak Durumlar
Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrılması durumunda aşağıdaki durumlarda alınamaz:
- İş sözleşmesinin işçi tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi
- İşçinin iş sözleşmesini kendi isteğiyle feshetmesi
- İşçinin işyerinden kendi isteğiyle ayrılması
- İşçinin işyerinden çıkarılması
Kısmi Süreli Çalışma ve Kıdem Tazminatı İle İlgili Yargı Kararları
Yargıtay, kısmi süreli çalışan işçilerin de kıdem tazminatına hak kazandığını kabul etmektedir. Yargıtay’ın bu konuda verdiği bazı kararlar şunlardır:
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2008/108 E., 2008/170 K. sayılı kararında, “Kısmi süreli çalışan işçi, tam süreli çalışan işçi ile aynı şartlarda kıdem tazminatına hak kazanır.” hükmü yer almaktadır.
- Yargıtay 9. Hukuk Dairesi’nin 2016/130 E., 2016/2019 K. sayılı kararında, “Kısmi süreli çalışan işçi, işyerinde bir yılını doldurduğunda kıdem tazminatına hak kazanır.” hükmü yer almaktadır.
Sonuç
Kısmi süreli çalışan işçiler de tam süreli çalışan işçiler gibi kıdem tazminatına hak kazanır. Kıdem tazminatı hesaplanırken, kısmi süreli çalışan işçinin son brüt ücreti esas alınır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinden ayrılması durumunda aşağıdaki durumlarda alınabilir:
- İş sözleşmesinin işveren tarafından haklı bir neden olmaksızın feshedilmesi
- İşçinin iş sözleşmesini haklı bir nedene dayanarak